ingiliz muhipleri cemiyeti

• söylev'de mustafa kemal şöyle der.
  istanbulda çeşitli amaçlarla gizli ve açık olmak üzere de, birtakım parti ya da dernek adı altında kuruluşlar vardı.
  istanbulda önemli sayılacak kuruluşlardan biri ingiliz muhipler cemiyeti idi. bu addan ingilizleri sevenlerin kurdukları bir dernek anlaşılmasın. bence, bu derneği kuranlar, kendi varlıklarını ve çıkarlarını sevenler ve kendi varlıklarıyla çıkarlarının dokunulmazlık çaresini loyd corç (lloyd george) hükümeti aracılığıyla ingiliz desteğini sağlamakta arayanlardır. bu mutsuzların, ingiltere devletinin, bütünüyle, bir osmanlı devleti bırakmak ve korumak isteğinde olup olamayacağını bir kez düşünüp düşünmedikleri üzerinde durmak gerekir.
  bu derneğe girenlerin başında osmanlı padişahı ve yeryüzü halifesi sanını taşıyan vahdettin, damat ferit paşa, dahiliye nazırı olan ali kemal, adil ve mehmet ali beyler ve sait molla bulunuyordu. dernekte ingiliz ulusundan kimi serüvenciler de vardı. örneğin: rahip fru (frew) gibi. yapılan işlerden ve işlemlerden anlaşıldığına göre, derneğin başkanı rahip fru idi.
  bu derneğin iki görünüşü ve niteliği vardı. biri dış görünüşü ve uygarca girişimlerle ingiliz desteğini istemeğe ve sağlamağa yönelen niteliği idi. ötekisi, gizli yönü idi. asıl çalışma bu yöndeydi. yurt içinde örgütler kurarak ayaklanma ve başkaldırmalara yolaçmak, ulusal bilinci işlemez kılmak, yabancı devletlerin işe karışmalarını kolaylaştırmak gibi hayınca girişimler, derneğin bu gizli kolunca yönetilmekteydi. sait mollanın, derneğin açık girişimlerinde olduğu gibi gizli işlerinde de ondan daha çok rol oynadığı görülecektir.
  
  edit:
  
  yukarıda adı geçen ali kemal'in ilk eşi olan ingiliz hanımından olan öz torunu stanley johnson'ın oğlu olan boris johnson ingiliz muhafazakar parti parlamenteri olup, bir dönem 'the spectator' dergisinin genel yayın yönetmenliğini yapmış ve 1 mayıs 2008 tarihinde muhafazakar parti adayı olarak londra belediye başkanlığı seçimini kazanmıştır halen londra belediye başkanıdır.
  boris johnson'un londra yerel seçimlerinde sık sık vurguladığı söyleme göre, eski içişleri bakanı olan büyük dedesi ali kemal türk değil çerkes kökenlidir.