la folia

• ilk olarak ortaçağın sonlarına doğru bir halk dansı ve dans şarkısı olarak iberik yarımadası'nda ortaya çıktığı söylenmektedir. ispanyol araştırıcı francisco salinas'ın 1577 yılında yazdığı "de musica libri septem" adlı kitabında da melodinin portekiz kökeninin teyid edildiği dile getirilir.
  
  zaman içindeki gelişimine tanıklık açısından, zamanımızın en büyük müzisyenlerinden ve viola da gamba ustası jordi savall'ın "la folia" adlı albümü, defalarca zevkle dinlenecek eşsiz bir kaynaktır. albümde, 1490-1701 yılları arasında yaşamış bazı bestecilerin bu ana tema üzerine besteledikleri varyasyonlar seslendirilmektedir.
  
  besteciler ve eserler şu şekilde sıralanmaktadır:
  1- anonyme: folia: rodrigo martinez - 1490
  2- diego ortiz (1510 - 1570) : recercada quarta sobre la folia - 1553
  3- antonio de cabezon (1510 - 1566) : folia: para quien crie yo cabellos - 1557
  4- diego ortiz (1510 - 1570) : recercada ottava sobre la folia - 1553
  5- juan del enzina (1468 - c.1530) : folia: hoy comamos y bebamos - vers 1520
  6- antonio martin y coll (? - apres 1734) : diferencias sobre las folias - 1706 - 1709
  7- arcangelo corelli (1653 - 1713) : follias - 1700
  8- marin marais (1656 - 1728) : couplets de folies - 1701
  
  albümde kullanilan enstrümanlar (fransızca):
  viole de gambe (soprano), viole de gambe (basse), basse de viole, vihuela de mano, guitare, theorbe, clavecin, organo di legno, claviorganum, harpe triple, basse de violon, percussion, castagnettes et grelots (cascabeles).
  
  albümün en güzel yanlarından biri, marin marais'nin varyasyonlarını bu besteci için yıllar önce çıkardığı albümde seslendirmiş olan jordi savall'ın aynı eseri "la folia" albümü için yeniden seslendirmesidir. yirmi üç yıl aradan sonra, sanki daha yumuşak, daha filozofça bakmakta gibidir dünyaya jordi savall.
  
  not: ilk paragraftaki bilgiler "la folia" albümünün kitapçığından alınmıştır.