l'avare

• özellikle be$inci sahnesi çok güzeldir. yine moliere'in tartüffe sinde olduğu gibi kısa bir süre önce bu dialoglara da ihtiyacım olmu$tu, aradığımı sözlük'te bulacağımdan son derece emin bir $ekilde sözlük'e girdim; fakat bulamadım ''ben bulamadım bari başkası aradığını bulsun'' diyerekten hiç ü$enmeden yazdım.. hayrını gör ey sözlük!
  
  be$inci sahne söyledir:
  
  harpagon:
  gel buraya valere. hakem olarak seni seçtik. söyle bakalım kızım mı yoksa ben mi haklıyım
  valere: ku$kusuz siz haklısınız efendim.
  harpagon:
  neden bahsettiğimizi biliyor musun?
  valere:
  hayır ama siz haksız olamazsınız. siz her zaman haklısınız.
  harpagon
  bu ak$am onu zengin olduğu kadar akıllı bir adamla evlendirmek istiyorum. bu $ımarık da yüzüme bakıp onunla evlenmeyeceğini söyleyerek dalga geçiyor benimle. ne dersin?
  valere:
  ne mi derim
  harpagon:
  eh! eh
  harpagon
  ne
  valere:
  aslında ben de sizin gibi düşünüyorum, siz hiç haksız olamazsınız. ama belki o da çok haksız değildir ve..
  harpagon:
  nasıl? bay anselme kaçırılmaz bir fırsat. asil, yumu$ak, ağırba$lı, akıllı, oldukça uygun, soylu bir kişi. ilk evliliğinden de hiç çocuğu yok. daha iyisini nereden bulacak.
  valere:
  bu doğru ama o da bunun i$leri biraz aceleye getirmek olduğunu, onunla uyu$up uyuşmayacağını görmek için biraz zaman gerektiğini söyleyebilir.
  harpagon:
  bu kaçırılmaz bir fırsat. başka yerde bulamayacağım avantajları var bu işin. kızımı çeyizsizalmak istiyor.
  valere: çeyizsiz mi?
  harpagon: evet
  valere:
  ah! söyleyecek bir $eyim kalmadı. görüyor musunuz, tamamen ikna edici bir sebep. buna itiraz edilmez.
  harpagon:
  bu benim için çok karlı bir i$.
  valere:
  kesinlikle, buna itiraz edilir mi canım! gerçi kızınız size evliliğin düşündüğünüzden daha büyük bir i$ olduğunu söyleyebilir. çünkü evlilik ınsanı ömür boyu mutlu da edebiliyor mutsuz da. böyle bir anla$ma ölüme kadar devam eder ve iyice düşünüp taşınmak gerekir.
  harpagon:
  çeyizsiz.
  valere:
  haklısınız i$te her $eyi deği$tiren $ey bu! ama bazı insanlar size bu gibi durumlarda kızın isteğine de saygı göstermek gerektiğini, aradaki ya$, anlayı$ ve duygusal durum farkının bir evlilikte çok can sıkıcı durumlara neden olabileceğini söyleyebilirler.
  harpagon:
  çeyizsiz.
  valere
  ah! buna ne karşılık verilebilir ki! orası öyle kim ne diyebilir buna? ama öyle babalar var ki kazanacakları paradan çok kızlarının memnuniyetlerini düşünürler. çıkarları için kızlarını feda etmez, bir evlilikte her $eyden çok saygı,huzur ve mutluluk sağlayan uyuma önem verirler.
  harpagon:
  çeyizsiz
  valere:
  doğru bundan ötesi can sağlığı, çeyizsiz. böyle bir teklife nasıl kar$ı konulur ki?
  harpagon:
  (bahçeye doğru bakarak) o da ne. bir köpek havlaması duyuyorum sanki. yoksa birileri parama mı göz dikti? (valere’e dönerek) siz bir yere kıpırdamayın, hemen geliyorum.
  elise:
  dalga mı geçiyorsun valere, nasıl konu$uyorsun öyle?
  valere:
  iyice hırçınla$ması diye konu$uyorum böyle, lafı iyi bağlayabilmek için. oan kar$ı çıkmak her $eyi berbat etmektir. bazı insanları dolambaçlı yollarla kandırabilirsin.dü$manca karşı çıkıp ayak dirersek, doğruyu söylersek iyice isyan eder. böylelerini suyuna gidip istediğimiz yere çekebiliriz. istediklerine razı olmu$ gibi yaparsak, istediklerimize daha kolay ula$abiliriz ve…
  elise:
  iyi ama bu evliliğe ne diyorsun valere?
  valere
  bozmak için bir yolunu bulacağız.
  elise:
  bu ak$am olacak diyor, ne uydurabiliriz ki?
  önce ertelemek lazım, bir hastalık uyduralım
  elise:
  iyi ama doktor çağırırlarsa hastalığın yalan olduğu çıkar ortaya.
  valere.
  dalga mı geçiyorsun ? doktorlar ne anlar hastalıktan? hadi hadi, sen istediğini hastalığı uydurabilirsin, onlar hastalığın nerden geldiğini bulurlar.
  harpagon:
  (kendi kendine sahnenin bir ucundan ) bir $ey yokmuş çok $ükür
  valere(harpagon’u fark etmeden) en son çare olarak kaçarız, böylece hiç sorun kalmaz. eğer beni yeterince seviyorsan güzel elise… (harpagon’u fark eder) evet bir kızın babasına itaat etmesi gerekir. kocanın nasıl olduğunun ne önemi var, hele de çeyizsiz kabul edilmiş bir kocaysa kendine sunulanı kabul etmek zorundadır kız dediğin.
  harpagon:
  hah i$te ne güzel konuştun!
  valere:
  efendim, çok özür dilerim, biraz sinirlenip kızınızla bu $ekilde konu$ma cesaretini gözterdim.
  harpagon:
  ne? ben bayıldım sözlerine, bundan sonra onunla sert bir $ekilde ilgilenmeni istiyorum. (elis’e dönerek) evet, sen istediğin kadar kaç, allah’ın bana verdiği hakkı valere’e devrediyorum, söylediği her $eyi yapacaksın artık.
  valere:
  (elise dönerek) bundan sonra uyarılarıma kar$ı çıkmak yok. efendim, gidip biraz önce verdiğim derslere devam edeyim.
  harpagon:evet çok iyi edrsin, hem..
  valere:
  biraz dizginlerini çekmek iyi olacak
  harpagon:
  bu doğru , hem..
  valere:
  siz hiç merak etmeyin onu ikna edeceğime eminim.
  harpagon:
  et, et. ben gidip $ehirde bir tur atacağım, birazdan dönerim.
  valere:
  (elise'in odadan çıktığı yere doğru ilerleyip, ona seslenerek) para bu dünyadaki her$eyden önemlidir. sizde böyle namuslu bir baba verdiği için allah' a $ükredin. ya$amanın ne demek olduğunu biliyor adam. bir adam kızını çeyizsiz almayı teklif ediyorsa daha ne istenir ki! her $ey buna bağlı. bir kızı çeyizsizalmak güzelliğin de, gençliğin de doğumun da, onurun da, aklın da, namusun da yerini tutar.
  harpagon:
  (tek ba$ına) ah ne cesur cocuk! kahin gibi konu$uyor. ne mutlu böyle bir kahyası olana!..
  
  ...