pargalı ibrahim paşa

• kendi adına atmeydanı'nda saray tahsis edilen^*, günümüz sultanahmet meydanı'nda bir dönem tarih yazmaya yeltenmiş, makbul iken maktul düşen, osmanlı saray yaşantısını renklendirerek rayından çıkarmak suretiyle boyut değiştirmeye teşebbüs eden paşa. osmanlı mukadderatına müdahalede bulunmuş, osmanlı'yı batılılaştırma çabalarıyla göz boyamıştır. budin beylerbeyi olarak da bilinir. italyanca bilen ender paşalardandır. hatta farsça, arapça, rumca gibi dillere de hakimdir. oldukça bilgili ve zeki bir adammış.
  
  kanuni sultan süleyman henüz manisa valiliği yaptı dönemde tanışır ibrahim paşa ile. çocukken daha. deniz aşırı bir seferde esir edilip osmanlı topraklarına sürülmüştür.
  
  tarih boyunca osmanlı saraylarında sünnet düğününden başka kutlama yapılmaz iken, sultan süleyman'ın kardeşi hatice ile evlenmiş, bizzat o meşhur kendi düğününü sarayda tertip etmiş, akabinde de damat adını hem de bilumum bürokratın tepkisini üzerine almıştır.
  
  rönesans'ın macar topraklarında zirve yaptığı tarihlerde, budin'deki mohaç seferinden elinde güzelim tunç heykellerle dönmüş; macaristan topraklarından getirdiği cânım herkül, apollon ve diana heykellerini (üç güzeller) atmeydanı yahut hipodrom olarak anılan, bugünün sultanahmet meydanı'na diktirmiştir. kaldı ki o dönemlerde bütün avrupa bu üç güzel heykelin peşindedir. hatta rivayet doğru ise şâyet, macar ressamların tablolarını da getirmiş, fakat saray duvarlarına asmasına müsaade edilmemiştir. osmanlı’ya, rönesans’ın silah ve ordu ekipmanlarından ayrılan sanatsal yönünü de kazandırmaya çalışan yegâne paşa olmuştur. sanata önem vermesi ile tanınan ibrahim paşa, giyimi kuşamı ve mücevheratı ile de kanunî'den sıyrılıp ön plana çıkmıştır.
  
  yabancı sefirlerin ibrahim paşa hakkındaki, "sultan'dan daha ihtişamlı giyiniyor" "sultan olan hangisi belli değil" kıvamındaki demeçleri, hurrem'in yıllardır yaşayıp yaşattığı kıskançlık sendromları; kanunî tarafından sonsuz imtiyazlarla refah içinde yaşayan paşa'nın sonunu hızlandırmıştır. ibrahim'in dizginlenemez kültür ve yükselişini fark eden kanunî ise bu ileri görüşlü paşayı şenlikli bir iftara davet edip, iftar gecesi boğdurarak öldürtmüştür. sultan tarafından olağanüstü bir şekilde el üstünde tutulması, askerler arasında kendisine karşı aleyhtarlar üremesi, ahali, ulema ve fukaha tarafından fazla göze batması ibrahim paşa'nın sonunu getirmiştir. sadece hurrem yüzünden ölmemiştir. padişah; ana hatlarıyla mahalle baskısından ötürü çocukluk tutkusu ibrahim paşa'yı öldürtmek mecburiyetinde kalmıştır. tarihin arka sayfalarında yazılanlar doğru ise şayet kanuni ile arasında cinsel olarak da tutkulu bir birliktelik söz konusu imiş.
  
  pargalı ibrahim paşa'nın infazı ardından dönemin şairlerinden figani çelebi, firdevsi'den afırdığı ve kellesine mâl olacak satırlarda paşa'yı şöyle kaleme almıştır;
  "iki ibrahim geldi bu cihana;
  biri put kıran^*, öteki put diken!^*"
  
  ayrıca bu beyitin hikayesi için lütfen;
  (bkz: figani/#21952903)