menderes'in dramı

• siyasetçilerin duygusal olmaması gerektiği dersinin çıkarılmasının gerektiği , manipüle etmenin günümüz kokuşmuş siyaset literatüründe siyasetçilerin yapması gereken, ama iktidar olmuş bir partinin-oluşumun liderinin manipüle etmekten öte manipüle olmaktan helak olduğunun açık göstergesi olan kitap. osmanlı'nın monarşik yapısının yıkılmasını sağlayan, niteliği itibariyle burjuva ama zamanı itibariyle ilerici olan genç cumhuriyet, her kök salmak ve köklerini sağlamlaştırmak isteyen siyasi hareket gibi kaçınılmaz olarak halkla iletişimini sağlayacak olan genç yazarlara sahip olmak zorundaydı. işte bunlardan bir tanesi olan ve mustafa kemal tarafından özellikle güvenilen genç gazeteci-yazar şevket süreyya aydemir tarafından kaleme alınmıştır. kitapta tarihin işleyişinin farklı bir anlatım şekli sergilenmiştir. klasik tarih kitapları salt bilgi içerir, gerçekleşen hadisenin maddi unsurlarını inceler. ancak hadisenin başrol oyuncularının hangi halet-i ruhiye içerisinde olduğunu, bu ruh halinin aldıkları kararları nasıl etkilediğini incelemez,irdelemez ,paylaşmaz. işte menderes'in dramı o halet-i ruhiye'yi yansıtır.
  
  kitap atatürk cumhuriyetinde olup da ilkokuldan beri sosyal bilgiler kitabının ilk sayfalarından itibaren dayatılan argümanları değil, bazen kırıntılar bırakarak, bazen de dobra bir insanın açık sözlülüğü ile olan-bitenleri olabildiğince okuyucuyla paylaşmaya çalışmıştır. şeyh sait isyanı'nın bastırılmasından sonra diyarbakırda yakalanan şeyh sait' i istiklal mahkemesi adına bizzat sorgulayan adam olan şevket süreyya, bu kitapta da adnan menderes'in kararlarınının alınmasında ve uygulanmasında celal bayar tarafından nasıl manipüle edildiğini açık bir dille ortaya koymaktadır.
  
  eline geçen ve sıkıştığı her fırsatta"ben komitacıyım" naraları atarak ortalarda dolaşan celal bayar'ın adnan menderes'in öğrencilerin üstüne ateş açılmasını engellemek istediğinde "sen emir vermezsen çıkar ilk ateşi ben ederim o zaman" derecesinde kendinden geçmişliğinin nasıl adnan menderes'in üstüne kaldığını öğrenilir bu kitaptan.
  
  adnan menderes'in sahip olduğu ekonomik dünya görüşünün mustafa kemal tarafından benimsendiğini görürüz. zira gazi; aydın'a geldiğinde önce adnan menderesle görüşmek istemezken rica minnet ikna olmuş, adnan menderes'in liberal dünya görüşü gazi'yi derinden etkilemiştir. ankara' ya dönüşünde " bu gibi gençler bize çok faydalı olacaktır, böylelerine ihtiyacımız var" demesini sağlamıştır. akabinde adnan menderes aydın milletvekili olarak tbmm' e adım atmıştır.
  
  bu kitapta adnan menderes'i bizzat mustafa kemal'in keşfettiği anlatılmıştır. adnan menderes romantik, gel-git'ler yaşayan, zor bir gençlik dönemi geçirmiş, yumuşak karakterli biridir bir yandan. ama öte yandan güce sahip olma ve gücü kullanma anında ise totaliter yaklaşımlar sergileyen biridir.
  
  ancak en acısı da şudur:
  
  milli savunma bakanı ethem menderes tarafından gidişatın iyi olmadığı ve çekilmesi gerektiğine tam ikna edilmişken adnan menderes, celal bayar tarafından yolundan çevrilmiştir, bir bakıma bunun olmasına izin vermiştir. ana hatlarıyla bunları anlatan bu güzide kitap türkiye'nin yakın tarihi hakkında sağlam bir bilgi kaynağıdır, akıcıdır, okuyucuyu döneme götürür.
  
  şiddetle de tavsiye edilir...