condorcet yöntemi

• fransız filozof marquis de condorcet (1745-1794) tarafından önerilmiş olan seçim yöntemi. karar vericilerin (seçmenlerin) tüm tercih sıralamalarının göz önüne alındığı toplu karar verme yöntemlerinden (seçim yöntemlerinden) biri. condorcet yöntemi galibi, seçmenlerin teercih sıralamaları dikkate alınarak, ikişer ikişer karşılaştırmalarda diğer tüm adaylara seçmenin çoğunluğu tarafından tercih edilen adaydır. açıktır ki, bir condorcet galibi her zaman varolmayabilir.
  
  aşağıdaki örnekte a, b, c ve d adlı kişiler (ya da tercihleri aynen böyle olan 1000'er kişiden oluşan 4000 kişilik bir topluluk diyebiliriz) x, y, z, w adayları arasında seçim yapmaktadırlar.
  
  seçmenlerin adaylar için tercih sıralamaları şöyle olsun:
  
  a--b--c--d--e
  -----------------------------
  z--y--y--w--w
  x--x--z--z---z
  w- w-w--x--x
  y--z--x--y--y
  
  (gösterim şu anlamda: a sütunu, a seçmeninin sırlamasını gösteriyor, a adayı seçmenler, z x w y şeklinde sıralamış)
  
  bu tercih profilinde, w adlı aday, condorcet galibi olarak seçimi kazanmaktadır. (w-x) karşılaştırmasında çoğunluk (c, d, e seçmenleri) w yanında, w-y karşılaştırmasında çoğunluk (a, d, e seçmenleri) w yanında, yine w-z karşılaştırmasında (b,d,e seçmenleri) w yanındadır.
  bu örnekte ilginç olan nokta, w'nun seçmenlerin aslında çoğunluğunun ilk iki tercihi arasına dahi girememesine rağmen ikili karşılaştırmalarda hepsini yenerek condorcet galibi olmasıdır.
  
  seçmenlerin tüm tercih sıralamasını dikkate alan bir diğer yöntem olan (bkz: çoğunlukçu uzlaşı) yöntemi uygulanması durumunda ise, seçimi kazanan "z" adli aday olmaktadır. seçmenlerin ilk tercihlerinde hiçbir aday çoğunluk ayı alamazken, en az ikinci tercihlerde çoğunluk (hatta burada 4/5 çoğunluk) sağlayan z bu yöntemde seçimi kazanır.
  
  diğer bir toplu karar yöntemi için (bkz: borda kuralı)