çamur zıpzıpı

• convergent evolution için güzel bir örnek. aslında bu kavrama çok fazla örnek var ama yabancı bir dünyadan diğerine, bizimkine ayak^* bastığı için daha bir dikkat çekiyor:
  
  - diğer balıklarınkine benzeyen yüzgeçleri var. ama o balıklardan farklı olarak, yüzgeçleri çok basit bir eklemle ortadan ikiye bölünmüş durumda. bu sayede karada "dirseklerini" kullanarak ilerleyebiliyor.
  
  - ayrıca yine diğer balıklardan farklı olarak amfibik canlıların tarzında^* hava soluyabiliyor. bunun için tek bir şart var, sürekli ıslak kalması.
  
  - gözleri diğer balıklardan farklı olarak, timsahlarınki gibi tepede. sanki göz değil, gözetleme kulesi.
  (gözleri tepede olan bir balık sınıfı daha var ama o önünü değil, koşulları gereği sadece yukarıyı görüyor)
  
  - burada da karaya çıkma yoluna gitmemiş kuzenlerinden birini görmek mümkün. aralarında görünüşte çok büyük farklar yok.
  
  bir zamanlar denizden kıyılara, kıyılardandan da karaya geçiş yapan canlıların da benzer aşamalardan geçtiklerini tahmin etmek zor değil. bir balık, eğer bu özelliklerden bazılarına ufak derecede de olsa sahipse kıyılarda başarılı olabilir. kıyılarda başarılı olduğunda da bu özelliklerini ileri nesillere aktarır.
  
  "neye evrileceği" ise cevabı tutturma şansımızın çok düşük olduğu bir soru. karşımıza binlerce nesil sonra amfibik özellikleri daha gelişmiş kurbağamsı bir canlı olarak çıkabileceği gibi, evrimsel bir baskı olmaması durumunda milyonlarca yıl bile bu şekilde kalabilir. yine evrimsel baskı sonucunda denize geri dönebileceği gibi, island dwarfism ya da island gigantism gibi yollara da sapabilir. ya da bir tsunami - msumani olur, çamur zıpzıplarının ufak bir kısmı karanın iyice içlerindeki bir gölete taşınır. derken bir gün bir de bakmışız ki yılansı fare ya da it horozu olmuş. evrimsel mukadderat.