sophokles

• sofokles’in oyunlarındaki karakterler arasında bir ilişki mevcuttur. bu ilişkiyi şöyle gösterebiliriz:
  
  antigone ve elektra karakter yönünden bir birbirlerine benzerler. ikisi de haklıdır ve bu noktada öfke içindedirler. ancak yinede bir fark vardır aralarında, elektra edilgenlik içinde olmasına karşın antigone güçlüdür ve bundan dolayı eylemcidir. ismene ve khrysathemis bir birlerine çok benzerler. ismene, kardeşi antigone’nin karşıtı olarak edilgen bir tutum içinde, uzlaşma yanlısı bir profil çizer. aynı şekilde khrysathemis kardeşi elektra’yla bir karşıtlık içindedir. her iki karakter kendi kardeşlerine uzlaşmayı öğütlerler. kral oidipus oyununun baş kahramanı oidipus’la, antigone’nin kreon’u birbirlerine çok benzerler. her ikisi de gerçeklik karşısında kördür ve kendi tutkuları tarafından güdülenmektedirler. ancak sonda trajik darbeyle birlikte bir ayma yaşarlar. elektra oyunundaki orestes ile aias oyunundaki odysseus ‘da bir benzerlik içindedir. orestes shakspeare oyunlarında oyuna en son dahil olan ve düzeni yeniden kuran kahramanlar gibi dışarıdan gelir ve adaleti sağlar. karakter olarak erdemlidir, soğuk kanlıdır. aynı şekilde odysseus’da o dönem için çok önemli bir kural olan ölünün hakkı olan toprağa gömülmeden uzak tutulan aias için uzlaşımcı bir tutum sergiler. aias kendisinin düşmanı olsa da ona da saygı duyar ve hakkını verir. bu dengenin kurulmasını sağlar. karakter olarak erdemli bir tutum içindedir burada odysseus. aias ve herakles sahip oldukları güçlü kendini beğenmişlik tutkuları yüzünden benzer tavırlar sergilerler. bundan dolayıda her ikiside sonunda ölümle yüzleşir.
  
  sofokles oyunlarında 4’ü kadın 2’si erkek toplam 6 kişi intihar eder. bunlar antigone oyununun üç kahramanı: euridike, haimon,antigone/; kral oidipus oyunundan iokaste; aias oyunundan aias; trakhisli kadınlar oyunundan deieanira’dır. antigone bilinçli bir şekilde kahramanca ölür. haimon bir şekilde ister istemez ölüme sürüklenir, kendi kaderi olarak bildiği antigone’ye bağlılığı sonucu intihar kaçınılmazdır onun için. euridike çocuğunu yitiren dolayısıyla anneliği ortadan kalkan bir kadının acısıyla ölümü seçer. iokaste’nin bilgisizliğinin sonucu olarak üzerine bulaşan laneti üzerinden temizleyebilmesinin, onun için olası tek bir yolu vardır intihar. aias sahip olduğu yıkıcı tutku sonucu sınırları aşar. en son gördüğü nokta kendisinin anlamsızlığıdır. kendine yer bulamadığı için bu dünyada ölüm tek çaredir onun için. deieniera bilinçsizliği sonucu işlediği suçun cezasını verir kendine. bu yönüyle iokaste’ye benzer.
  
  sofokles’in iki oyununda ölenin toprağa gömülme hakkının ihlali ve bunun sonucu ortaya çıkan bir çatışma mevcuttur. aias hiyerarşik ilişkinin dışına çıkıp kendi komutanını öldürme girişiminde bulunmuştur, üstüne üstlük yunan toplumunda hiçte iyi gözle bakılman bir eyleme imza atıp intihar etmiştir.
  
  trajik duruma dayanamayıp kendilerini öldürerek bu acıdan kurtulanların yanı sıra tüm acıya rağmen yaşamayı seçip kendini arındırma peşinde kararlıca yürüyenler de vardır. bunların başında elbette oidipus gelir. aynı şekilde filoktetes de yalnız adasında yıllarca türlü acılar çekmiş olmasına rağmen varolma direnci (conatus) gösterir. bu iki kahramanda en sonunda bedeli ödenmiş acılarının karşılığı olarak mutluluğa ererler.
  
  sofokles’in oyunlarının bir bölümü acıyla bir bölümü mutlu son diyebileceğimiz bir olumlulukla sonlanır. acıyla bitenler: kral oidipus, antigone, trakhisli kadınlar
  olumlu bitenler: oidipus kolonos’ta, aias, filoktetes, elektra.
  bazı karakterler tragedyanın sonunda büyük bedeller ödeyerek bir aydınlanma yaşarlar. kahramanlar erdeme acı çekerek ulaşırlar. aynen oidipus, kreon, filoktetes gibi.