silicon valley

• arasira haberlerde cikiyor, birileri cikip konusuyor "turkiye'de bir silikon vadisi neden kurulmasin?" "turk silikon vadisi kuruyoruz" filan diye.
  
  yalandir canim kardesim, zira mumkun degildir. turkiye'de ne kisa, ne orta vadede bir silikon vadisi kurulamaz. hani bu turkiye cok kotu durumda oldugundan, bilmem ne degil. bunu turkiye'ye gore bu ise cok daha uygun olan diger ulkeler de beceremiyor, zira onlarca faktorun biraraya gelmesi lazim.
  
  silikon vadisi nedir oncelikle, bunu anlayalim. silikon vadisi, iki uc tane yuksek teknoloji sirketini, yazilim merkezini filan biraraya koyunca olan sey degil.
  
  arkasinda uretimi surekli kilmak, yeni yetenekleri yetistirdigi gibi ayni zamanda da sektorle birarada calisip, arastirma ve gelistirme yapan "ozgur" ve "kendi istedigi gibi kullanabilecegi, ciddi buyukluklerde butcesi olan" universiteler olmali. bu sayede, dunyanin her yerinden yetenekli ogrencileri, henuz ogrencilik yillarinda cekmeli. cektikten sonra da vaat ettigi yasam tarzi, eglence, luks ve olanaklar ile elinde tutabilmeli. bu zehir gibi adamlarin, fikirlerini gercekleyebilecegi "makul" yatirimcilari sunabilmeli. o yatirimcilara para ile para kazanmak yerine riske girmelerini saglayacak ekonomik ortami, bunu yaparken kolaylik saglayacak hukuki yapiyi sunabilmeli.
  
  abd'nin diger sehirlerindeki sirketler durup dururken goreceli olarak cok cok daha pahali olan silikon vadisi'ne bosuna tasinmiyor. burada gereksinim duyduklari yetenekli elemanlari, o elemanlara sunacaklari olanaklari, yan hizmet sunan diger sirketleri ve yatirimcilari bulacaklari biliyorlar.
  
  turkiye'de bunlarin biri, ikisi degil cogu eksik. herseyden ote yeterince liberal ve ozgur bir ulke degil. yatirimci denen sey "biri bi fikirle gelse de uzerine konsak" olarak biliniyor. universite meselesine hic girmeyelim. turkiye'de hukumet bu olanaklari sunmak bir yana, tam tersini yapip, olmamasi icin elinden geleni yapiyor. dunyadan nasil adam cekeceksiniz? yabanci dusmanliginin [guya olmadigi iddia edilen] bu derece yuksek oldugu bir ulkeye kim, ne icin gelecek? ne sunacaksiniz? kendi yetistirdiginiz elemanlari silikon vadisine kaptirmamak icin ne yapiyorsunuz ki yabanci ulkeden kalkip buraya gelecekler. zorunlu askerlik diye birsey var. yuksek vergiler var, bin turlu zorluk var, ne bankacilik ne hukuk sistemi buna olanak sagliyor, dengesiz politik ve ekonomik hayat.
  
  olmaz, olamaz.