leyla saz

• valilik ve benzeri görevleri yanında; ikinci mahmut ve abdülmecit döneminde hekimbaşı^* olan doktor ismail hakkı paşa'nın kızı olan ve bu vesile ile 11 yaşına kadar çocukluğu sarayda geçmiş; osmanlının son dönemlerine hatıraları ile ışık tutmuş bestekar ve şair.
  
  19 yaşında iken babasının girit valiliiği görevi sırasında tanıştığı sonradan giritli sırrı paşa olarak tanınan selim sırrı ile evlenmiş, babasından sonra kocasının da çeşitli vilayetlerdeki görevleri nedeni ile ömrünün bu kısmı da gene bolca seyahat ile geçmiştir. kocasının erken vefatı ile 45 yaşında dul kalmış ve sonrasında tamamen istanbul'a yerleşmiş, bostancı'daki köşkünün yanması sonrası toparladığı çalışmalarını, aklında kalan şiirlerini ve hatıralarını solmuş çiçekler adlı kitabında toparlamıştır.
  
  osmanlı devletinin son altı padişahının dönemini ve cumhuriyetin ilk yıllarını da görmüş olan leyla hanım'ın, soyadı kanunu çıkınca "kendimi bildim bileli onsuz ömrümde bir gün bile geçmedi" diyerekten saz soyadını aldığı kendisi ile yapılan bir söyleşide geçer.