• kuzey amerika kıtası; kristof kolomb kıtaya ilk ayak bastığında kıtanın kuzeyinde yaklaşık 300 dil konuşuluyordu. günümüzde bu dillerden sadece beş tanesi, yalnızca 10 bin kişi tarafından korka korka kullanılıyor. abd ve kanada daki 260 yerel dilin % 80 i çocuklara öğretilmiyor. idoha daki coeur d'alene dilini beş kişi konuşmaktadır. alaska yerlilerinden 1918 doğumlu marie smith jones şu anda eyak dilini konuşan son kişi. cupeno dilini konuşan son kişi roscinda nolasquez 1994 yılında ölünce bu dili konuşan hiç kimse kalmamıştır.

    güney amerika kıtası; unesco kriterlerine göre bir dilin nesilden nesile geçmesi için en az 100 bin kişilik bir nüfusa sahip olması gerekiyor. brezilya da 42 dil ölmüş durumda amazon bölgesinde en çok konuşulan dili 500 kişi konuşabilmektedir. örneği karahawyana dilini 40 kişi katawixi diini on kişi, arikapu dilini konuşan altı kişi kalmıştır.

    asya kıtası; yaklaşık üç milyarlık kıtada yerli dillerinin yarısından fazlasını topu topu 10 bin kişi konuşuyor. en zayıf dillerden biri hindistan ın kuzeyindeki ladsak bölgesinde konuşulan brokstat dili bu dile hakim olan yanızca 3 bin kişi var. andaman adaları ndaki balıkçıların dili olan onge yi sadece 96 kişi konuşmaktadır. filipinler de arta dilini konuşan sadece 3 aile kalmış durumda.

    afrika kıtası; dünya dillerinin % 30 unun çıkış noktası olana frika da 54 dilin öldüğü 116 dilin de ölmek üzere olduğu belirtlmektedir. ispanyolcanın latin dillerini öldürmesi gibi fransızca da afrika dillerini yok etmektedir.

    avrupa kıtası; ingiltere nin man adası ndaki konuşulan manx dili 1974 yılında bu lisanı konuşan ned maddrell in ölümüyle yok oldu. sessiz harflerin çok zengin olduğu için linguistlerin çok önem verdiği ubıhça ise 1992 yılında tevfik esen in ölümüyle kayboldu.

    günümüzde dünya dillelri iyice homojenleşmiş durumda dünya nüfusunun yarısının ortak 15 dili var. en fazla konuşulan 100 dil de insanlığın % 90 ı tarafından kullanılmaktadır. dünyada en fazla konuşulan dil mandarin çincesi ancak dünyanın bilim, ticaret ve popüler dili ingilizce günde yaklaşık 2 milyar kişi tarafından kullanılıyor.
3 entry daha
hesabın var mı? giriş yap