1132 entry daha
  • bizim buralarda turk savcisi cekmiyor, sinyali zayif; o nedenle geleneksel giris, gelisme, sonuc uclusunu daha bir modern olan "dikkat cekme amacli provokatif hakaret", "aklibasinda elestirel analiz" ve "bitirici vurus amacli tatli-sert hakaret" uclusuyle degistirerek yazabiliyorum.

    hakaret:
    hazreti muhammed'in ogretilerine gonulden inananlar, gunluk hayatta icsellestirdikleri ahlak kurallarina ters dusmus oluyorlar.

    ***

    analiz:
    dikkatler cekildi mi? simdi saniyorsunuz, parasi icin yasca buyuk kadinla evlendiginden, bir duzine karisindan, 9 yasindaki kizla yatip yatmamasindan bahsedecegim. yahut evine gelen misafirlerin gidis saati icin ayet indirmesi, ona bulasan adamlarin ellerini kurutmasi * gibi kisisel husumetlerinden. belki de basit matematik yahut okuma yazma bilmemesi iddialarindan.

    halbuki bunlar isin magazin kismi. koca bir konunun bu ufak detaylarina hapsolup, algida secicilikle begendigimiz ayetler uzerinden kutuplasmalara gitmek oldukca verimsiz. dolayisiyla farzedelim hz muhammed hayatini mukemmel bir sekilde yasamis, #24161700 'te bahsi gecen tum ozelliklere sahip biriydi. (edit: entry silinmis, allah'in 30-40 tane iyi ozelligini listeliyordu bir kaynaga gore; utanilip silinecek birsey degildi yani, baska bir nedeni vardir gitmesinin)

    bu yine de ogretisini yaptigi sistemin ahlaki acidan "geri" oldugu gercegini degistirmiyor. bu ogretinin koku eski ahitte tabii, muhammed'in uydurdugu seyler degil ama ayni tanrinin yuzde 90 ayni ogretisini yaydigi icin sorumluluk sahibidir. bu kotulukleri onceki yazilarimdan, bir akisa gore derliyorum..

    1) cezanin musebbibi: allah insanlari atalarinin isledigi gunahlardan * sorumlu tutuyor (bkz: exodus). ezeikelde durumu biraz kurtarsa da gercek su ki, ibrani dinlerin ahlaki temeli olan on emirin ucuncusu bizim icin basbayagi ahlaksiz bir uygulama: "ben kiskanc bir tanriyim, bana inanmayanin ucuncu veya dorduncu nesil torununu [tam emin degil, uc bes diye yuvarliyor] bile cezalandiririm". oysa bizim ahlak anlayisimizda, ve dolayisiyla ceza hukukumuzda, cocuk babasinin gunahini tasimaz, dedesinin dedesinin gunahini hic tasimaz.

    2) cezanin sorumlulugu: misal hinduyum. cunku babam da hinduydu, onun babasi da, vs. islamiyetten haberim var ama 1 kusur milyar kardesim gibi ben de muhammedi reddediyorum. yani buyuk gunah yaziliyor hesabima, babam sagolsun. fakat babam olmasa da, bu cevrede yetistigim icin hindu olarak dogup olecektim. cevresel sartlardan olusan dusuncelerim ve inanclarimdan ne kadar sorumluyum? yetimhanede dogup buyudugum icin suca yatkinligim fazlaysa, isledigim gunahlardan ne kadar sorumluyum? fizyolojik olarak sinirlenmeye yatkinsam, ettigim kufurlerden ne kadar sorumluyum? akli dengem pek yerinde degilse, ancak ilac alinca yerine geliyorsa? kaderimizin sinirladigi o dar alanda, ozgur irade illuzyonuyla verdigimizi sandigimiz kararlar uzerinden yargilanmamiz, yargicin yeteneklerinden bagimsiz olarak yanlis degil mi?

    3) ceza unsurlari: on emirde hirsizliktan ve yalan tanikliktan once gelen zina, modern devletlerin ceza hukukunda olmayan birsey. olanda da uygulanmiyor (orn: bazi abd eyaletleri). ote yandan eski cin'de adami hadim ediyorlardi. nijerya'da kadina recm cezasi veriyorlar. bu cezalara barbarlik olarak bakiyoruz; hem cezanin dogasi yuzunden hem de ozellikle boyle tiriviri bir eyleme hak gorulmesi yuzunden. oysa muhammed'in ve isa'nin tanrisi bununla kalmayip bunu buyuk gunah addediyor. zinayi ahlaksizlik olarak addetseniz dahi, vicdadiniz isvecin ceza hukukuna mi yakin, nijeryaninkine mi, yoksa nijerya carpi sonsuzluga mi?

    keza homoseksuellik. "cezanin sorumlulugu" kisminda soylenenler gecerli, lakin bunun tamamen ahlaksiz bir secim olduguna inanan en dangalagimiz bile, homoseksuelligin bir suc olmasi gerektigine inanmiyordur. hele hele cezasi agir bir suc olmasina. hazreti lut'un hikayesini * okuyun, "ahlaksizliklari" yuzunden allahin son vatandasina kadar yokettigi sehirleri, sirf bu cinayete donup bakti diye tuza donusen lut'un karisini okuyun. sirf oldurmekle kalsa iyi, akabinde cezasi var. vicdaniniz buna mi yakin, homoseksuelligi allah'in yaptigi gibi olumle cezalandiran moritanya'nin, sudan'in, yemen'in ceza hukukuna mi, yoksa bunu barbarca addeden turk ceza hukukuna mi?

    4) ceza unsuru olmayan seyler: ahlaksiz olmak icin zorba olmaya gerek yok, adaletsizlige baskaldirmamak da yeterli. yani soylenen seyler kadar soylenmeyenler de onemli. birkac yuzyildan yahut onyildan beri kabul ettigimiz birtakim degerler, taviz vermeyi dusunmedigimiz bazi konular var: kolelik, irkcilik, somurgecilik, kadin erkek esitligi, cocuk haklari, inanc ozgurlugu, ifade ozgurlugu, demokrasi, hayvan haklari, cevrecilik, vs. ahlaki temellerimizi olusturan bunca konu icinde bir tanesi hakkinda dahi tevratin, incil'in yahut kuran'in, yahut hadislerin pozitif yonde tutarli, acik secik bir tutumu yok. yarisi hakkinda falan olmasa yine yeterince kotu ama hicbiri icin yok.

    bu kavramlar modern zamanlarda ortaya cikmis olduklarindan, ilk bakista, 1400 yil oncesinde bu konuda yargi aramak manasiz olabilir. misal hz muhammed'in koleleri olmasini "zamane sartlari" diye gecistirmek mumkun, onlara iyi davranmis olmasini ornek gostererek arti puan toplamak mumkun. lakin tum halklar, tum zamanlar icin yazilmis, allahin direkt sozu olan koca bir kitapta, kolelik kotudur diye tek cumlelik kategorik bir reddedis dahi olmamasi, bir inanan olsam vicdanimi sizlatirdi. cocuk istismari icin gorusumuz ne? bu kitaplarin geleinde kadina verilen degerle, gunumuz kanunlari arasinda secim yapmaniz gerekse neyi sececeksiniz?

    5) cezanin dogasi: cehennem nijerya, moritanya carpi sonsuzluktan da kotu, iskence dolu bir yer. dolusu fazla, kendisi tanim itibariyle iskence. bir cogumuza gore iskence hicbir sart altinda kabul edilemez birsey. bircok devletin de ceza hukuku bunu yasakliyor. benim gibi dusunenlere gore ise ancak cok kisitli durumlarda, cok kisitli surelerle ve kisitli yontemlerle uygulanmasi gereken birsey. dramatize edersek, dolu bir stadyumda bomba varsa, bunun yerini ogrenmek icin bombayi koyduguna yuzde 95 emin oldugumuz birine iskence edilebilir. ama bomba bulunduktan sonra iskence durur. bulunamayip patlarsa ve binlerce insani oldururse de iskence durur, cunku bir ceza araci degildir. dunyanin en kotu adami da olsa, ceza niyetine iskence yapmam, ahlakim buna elvermez. ama muhammed'in tanrisi yapiyor. hem de bir gun, bir yil, bir omur degil sonsuzluk boyunca yapiyor. stadyum dolusu adam oldurene de, zina yapana da, kendisine inanmayanin torunun torununa da, birbirine seven ayni cinsten iki kisiye de. bu orantisizligin ve adaletsizligin milyonda birine gunluk hayatta tahammul edemeyen bir insanin, ibrani dinleri ideal bir sistem addetmesi, cocuguna ogretmesi nasil bir celiskidir?

    6) cezanin/odulun suresi: sonsuz ceza, sonsuz odul ile beraber, ahiretin iki ahlaksiz yuzunu olusturuyor. buradaki ahlaksizlik cezanin yahut odulun dogasindan bagimsiz. zira ceza tarif edilemeyecek iskenceler de olsa, milyon yilda bir atilan cimdik de olsa, suresiz oldugu icin ikisi de ayni kapiya, yani sonsuzluga cikiyor. ve hicbir iyi ya da kotu davranis, sonsuz bir tepkiyi hakedemez. cezayi degil de odulu dusunurseniz de boyle. 60-70 yilda yaptiklarimizdan oturu sonsuz mutlulukla, tatminle, zevkle odullendirilmek adil degildir.

    ***

    hakaret gibi: aklini ve merakini kullanip dinlerin tarihini inceleyen, isin makroskopik boyutlarina sosyo-ekonomik cerceveden bakan, kisisel boyutunu psikoloji yardimiyla, doktrinleri ise felsefe ve mantik isiginda incelemeye calisan biri, eninde sonunda inanc, vicdan, sezgi duvarlarina tosluyor. inancin, bilimin teorisi, hatta teorinin ne oldugu konusunda pek dusunmemis, dusunse dahi kritik dusunce yetenekleri torpulendigi icin birtakim kliselere mahkum olmus insanlara - ki bunlarin bazilari cok zeki de olabilirler; sorun cpu'nun hizi degil, isletim sisteminin verimsizligi- once temel bir formasyon verip, ardindan arguman siralamak yillar surecek bir is. belki de insanlarin akillarina degil de, vicdanlarina, ahlaklarina hitap etmek daha makul bir yontem.

    sonucta mantiksizligiyla, kor inancin supheciligin yerini almasiyla ovuneni ve taraftar toplayani gorduk de, ahlaksizligiyla, adaletsizligiyle ovuneni, buyuyeni gormedik daha.

    ***
    ***
    ***

    edit: burayi, mesajla gelen elestirilere/aciklamalara ayirdim. alintilarim, mesaj atani kotu gostermedigi icin, bir ayarlasma duellosuna girmedigimiz icin isimlerini de yazdim:

    1) knight of thorn: "muhammed'in tanrısı, stadyum dolusu adam oldurene, zina yapana ya da birbirine seven ayni cinsten iki kisiye sonsuzluk boyunca değil; "günahlarının cezasını çekene kadar" ceza vereceğini söylüyor. elbette bu cezanın ne kadar olduğu belli değil; ancak sonsuz olduğunu da söyleyemeyiz"

    yorumum: ilkin, once de dedigim gibi, cehennemden bagimsiz olarak cennetin de sonsuza kadar surmesi adaletsiz olmaya yeter. sirf cezalara bakarsak, hangi suclar icin boyle bilmiyorum, ama bir tane bile sonsuza kadar ceza varsa bu da sonsuz adaletsizlik demektir. demin google'a "sonsuza kadar cehennemde yanacak" yazdim, soyle seyler geldi, dogru mudur emin degilim:

    "gerçekten cehennem, bir gözetleme yeridir. taşkınlık edip-azanlar için son bir varış yeridir. bütün zamanlar boyunca içinde kalacaklardır. (nebe suresi, 21-23) "

    "hayır; kim bir kötülük işler de günahı kendisini kuşatırsa, (artık) onlar, ateşin halkıdırlar, orada süresiz kalacaklardır. "iman edip salih amellerde bulunanlar ise cennet halkıdırlar, orada süresiz kalacaklardır." (bakara suresi, 80-82)"

    vikipedi: "islam inancında kafir (inanç esaslarından bir veye daha fazlasına inkar eden), müşrik (allah'ın birliğine inanmayan) ve münafık (müslüman gibi görünüp islam'a inanmayan) olan kişiler öldükten sonra, ahirette, sonsuza kadar cehennemde kalacak ve azap göreceklerdir. allah'a inanıp da islamın emirlerinden bir kısmını yapmayanların ise bir süre cehennemde kalıp cennete geçeceklerine inanılır"

    ***

    2)
    her sey uzak : islam'da günahın babadan çocuğa geçmesi diye bir şey yoktur. tam aksine doğan her çocuk temiz doğar denir. ki bu da hristiyanlık ile islam'ın en önemli ayrımlarından biridir.
    ferrarisini yapan bilge: islam'da çocuklar ergenliğe kadar tamamiyle masumdur

    yorumum: islamda gunah cocuga gecmez derken, cogunlukla kastedilen ilk gunah/vaftiz hususlaridir hristiyanliktaki. ben burada 10 emir'in bir maddesinden bahsetmistim. islam'da 10 emir'e direkt bir referans yok, sadece paralel ayetler vardir. bu maddeye paralel olan ayetlerde ise "ucuncu veya dorduncu neslinize kadar cezalandiririm" kismi yok. oyleyse bu halki bir elestiri, ama su var: on emir'in verildigi hazreti musa'nin en aziz peygamberlerden biri oldugu kabulu var islam'da. dolayisiyla islam'a gore en muhim insanlardan birinin basina, ibrani dinlerin tarihindeki en onemli hadiselerden biri geliyor, ve hem yahudiler bu kadar temel bir ogretiyi goz gore gore carpitip boyle bir sey ekliyorlar tabletlere (ama diger kisimlari ayni kaliyor) hem de yuzlerce sene sonra gelen kuran bu konuda bir aciklama, dogrulama yanlislama getirmiyor.

    3) [alintilarin bazilari baglam disi anlasilabilecegi icin magdur olmasin diye ismini vermedim]
    a) " zina için dört şahit gerekiyor. bu cezanın kanıtlanması bu şartla çok zor. zaten peygamber döneminde de zina çok nadiren cezalandırılıyor."
    b) "eşcinseller müslüman toplumunda görmezden gelinirlerdi. yani uygulama bu konuda konuşmamaktan ibaretti."
    c) "ahlaki temellerden bahsediyorsun. kölelik mesela halen geçerli değil mi? zeki olanın ceo olduğu bir düzende yaşamıyor muyuz. bütün diğer aptallar da ona kölelik yapmıyorlar mı? ya da onun da köleliğini yaptığı kıymeti kendinden menkul sermaye sahiplerine. islam efendinin köleye karşı sorumluluklarını çiziyor. onun da “kendini gerçekleştirebilmesine” olanak tanıyor. ilk müezzin bir köleydi. bir dönem birçok asalet sahibi dururken yine bir köle ordunun başına geçirildi. "
    d) "islam'dan önce kölelerin yaşamaya bile hakkı yokken islam'da bugünün medeni toplumlarında da olduğu gibi sadece başkalarının işlerini gören insanlar olmuşlardır. ayrıca köle azad etmek çok büyük sevaptır"

    -benim elestirilerimi simdiki duzen uzerinden bana yansitip "bu sistem daha mi iyi sanki?" diyorsun. burada iki yanlis var. bir, islamiyetin yahut hristiyanligin sisteminin ahlaken kotu olup olmamasi, bizim modern toplumlarin ahlaki duzeylerine bagli degil. yani sermaye koleligi var diye, islamiyetin koleligi mesrulastirmasini elestirmeyeyim mi?

    ikinci yanlissa, benim elestirdigim zamane arap toplumlarindaki pratik uygulamalar degil (oyle olsaydi isim cok kolay olurdu), kuranda, incilde yazanin ahlaki. bir nevi anayasa. dolayisiyla "seninki de benimki kadar kotu" demek icin bununla kiyas yapacagin sey de modern toplumlarin anayasasi/beyannameleri olmali, o toplumlarin pratikteki uygulamalari degil. yani 2011 yilindaki sekuler ahlak anlayisimizin ideal hali, ideal islam ahlakindan daha ilerde diyorum iskenceyi, koleligi, kadin ve cocuk haklarini ornek gostererek.

    islamin efendinin kole icin cizdigi sorumluluklarla, bir modern anayasanin, evrensel haklar bildirgelerinin ve calisma kanunlarinin ve sendikalarin, insanlara, cocuklara, iscilere verdigi haklar arasinda dunya kadar fark var.

    4) ferrarisini yapan bilge
    "insanlar farklı şartlarda olduğundan yargılamanın adaleti için yargılama şartları da farklı olacaktır. müslümanlar tarafından yetiştirilenle başkaları tarafından yetiştirilen aynı şekilde yargılanmaz. insanın yatkınlığı olan günahlar esas sınavlarıdır. akli dengesi yerinde olmayanlar akli dengeleri yerinde olmadığı zamanlardan sorumlu değillerdir"
    "sırf hayvanların korunması hakkında bile bir çok hadise var"
    "insanın dünyada yaptıkları cennetin karşılığı değildir. insana ödülü, gözüyle kulağıyla yani şu anda olan her şeyiyle zaten verilmiş olup insan bunların karşılığında ibadet etmektedir. bir nevi vergileri gibi düşünebiliriz."
1697 entry daha
hesabın var mı? giriş yap