çıldır

• çıldır ilçesi, ilçeye adını veren gölün kuzey bölgesinde yer alır.
  
  ilçe, 2 km batıda yer alan yıldırımtepe köyü yönüne yürüyerek otuz dakika tutan bozköy geçidindeki sarp dönemece bir kuş gibi konan en yukarı seviyedeki şeytan kalesi’ne sahiptir. bu köyün yukarısından geçide doğru bir patika uzanır. ki, burada ortaçağ kale zindanı ve bekçi kulesi bulunmaktadır.
  
  rus kablo şebekesi plânı, mimarî ve yaygın askerî özelliğiyle kars’ı hatırlatan çıldır’dan ardahan’a 47 km.lik yol vardır.
  
  burada, orijinal olarak gürcistanlılar tarafından yapılan ve 16. yüzyılın başlarında yavuz selim tarafından restore edilen ağır hisarın tam karşısındaki kura ırmağı üzerinde güzel ve eski köprü görülmeye değerdir.
  
  çıldır, yazın bile kurşunî renkli gökyüzünün altındaki rüzgârın şiddetli esmesiyle sallanan saman tarlalarından geniş bir platonun ortasında bulunmaktadır. kazlar, yolun karşısında paytak paytak yürür. evcilleştirilen atlar, ekinlikte sıçrayıp oynar ve diğerleri de samanla yüklü vagonlara bağlıdır.
  
  yaklaşık 2000 m. yukarıda bulunan, türkiye’nin belki de en yüksek gölü olan ve kıyısı boyunca ot ve hububatların yetiştiği çıldır gölü, bize renk ve renkli dünyaları hissettirir.
  
  at sırtındaki adamlar, tırpan ve diğer çiftlik araçlarını kullanarak kısır dağının arka cephesine doğru bozkırın içinden karşı tarafa doğru geçerek fevkalade bir şekilde eşkin sürerler. gölün kendisi yılın altı ayı boyunca buz tutar. daha çok sıcak ayalarda yakışıklı doğanlarla, aracınızın üzerine çullanan atmacalar gibi etrafta bir çok kuş vardır.
  
  ani’ye olan yakınlığına rağmen bu bölge gürcistan ortaçağı’nın bir uzantısıdır. yerel tarihî eserler içinde çıldır gölünün doğu kıyısında yer alan önemli bir kasaba olan doğruyol’daki 13. yüzyılın önemli kilisesi yakın zamana kadar camii olarak kullanılmaktaydı. buradan birkaç kilometre uzaktaki akçakale adacığı yıkık duvarlarca çapraz hatlar biçiminde çevrilmiş ve taş parçalarından oluşan şose yolla akçakale köyüne bağlanmıştır. adanın üzerinde bir de harap hâldeki ortaçağa ait bir küçük kilise vardır.
  
  kuşlarıyla, balıkçı gemileriyle ve değişebilen havasıyla çıldır gölü, iskoçya’nın dağlık gölüne benzemektedir.