madame de pompadour

• metres (maitress) kelimesi fransızca’da “hanımefendi” gibi bir anlama geliyor. dilimizde ise evli bir adamın eşi dışında birlikte olduğu kişilere verilen isim metres. bu kelime, bir ünvan olarak ilk defa madame de pompadour’a verildi.
  
  madame de pompadour, oldukça zengin ve soylu bir ailenin anlatılan ve çizilenlere göre oldukça güzel bir kızıydı. katolik kilisesi’nde bir yıl boyunca dini bir eğitim aldı. annesiyle gittiği bir falcı onlara “bir kralın gönlünde taht kuracağını” söyledi ve o günden sonra annesi pompadour’u reinette yani “küçük kraliçe” olarak çağırmaya başladı.
  
  madame de pompadour’un ilk evliliği yine kendisi gibi soylu bir kişiyle oldu. kehanet tutmamışa benziyordu ancak ilerleyen dönemlerde bir dizi rastlantı sonucunda madame de pompadour kralla tanıştı ve gerçekten de falcının söylediği gibi onun gönlünde taht kurdu.
  
  pompadour’un saraya girebilmesi için gereken ünvan da yine kral tarafından verildi: markiz. bu ünvanla birlikte pompadour önceki eşinden resmen boşanmış oldu. ancak kral ile de evlenemedi, bu nedenle ismi “kraliçe” değil “metres” olarak kaldı. ancak buradaki metres kelimesini bizdeki “gözde” gibi okumak mümkün. pompadour sarayda oldukça etkiliydi ve o dönem yapılan savaş ve barışlarda oldukça etkisi oldu.
  
  pompadour iki düşük yaptıktan sonra 1764 yılında verem nedeniyle hayatını kaybetti. pompadour öldüğünde yalnızca 42 yaşındaydı. siyasette olduğu kadar sanatta ve modada da ciddi izler bırakan pompadour’un adı bugün aynı zamanda bir saç stilinin de adıdır.
  
  ünlü yazar voltaire, madame’ın ardından şu sözleri söylemiştir: “madame de pompadour’un ölümü karşısında son derece üzgünüm. ona karşı borçluyum ve onun için yas tutuyorum. benim gibi yaşlı zorlukla yürüyen bir kalem oynatıcı yaşarken onun gibi muhteşem bir kariyerin ortasında, güzel bir kadının kırk yaşında ölmesi ne kadar saçma görünüyor. bununla beraber o ölürken düşmanları rahatladı ve onu tüm halkın önünde yedi yıl savaşları için suçladılar.”
  
  kaynak