hagakure

• bushido'nun temel taşlarından kabul edilen kitapta, samuray felsefesini anlatmak için belki de en çok atıf yapılıp kullanılan öğreti bulunmaktadır.
  
  "a samurai shall use a toothpick, even if he has not eaten" japonca aslından çevirilen ingilizcesi. türkçesi, "bir samuray, yemek yememiş olsa bile kürdan kullanır."
  
  bunun iki anlamı var. birincisi, genel olarak kitapta anlatıldığı üzere samurayların bakımlı, temiz olması gerektiği. buna verilen önemi yamamoto "eski samuraylar sabah uyandıktan sonra üç dört saatlerini eğitimden önce banyo yapmaya, yüzlerini yıkamaya, bakıma ayırır. savaşta öldükten sonra düşmanınızın sizi teşhis ederken pis, bakımsız olduğunuzu görmesi savaşa ve savaşçının yoluna yeterli saygıyı göstermediğinizi düşündürür" şeklinde açıklıyor.
  
  diğer anlamı ise daha derin. "yemek yememiş bile olsan (yani aç bile olsan) bunu dışarıya gösterme" deniliyor bu sözle. yamamoto bunun arkasından hemen "inside the skin of a dog, outside, the hide of a tiger", yani "içeride bir köpeğin derisiyken, dışarıya bir kaplanın postu" diyerek bu anlamı güçlendiriyor.
  
  onun dışında gerçekten ilginç bir kitap. yazıldığı dönem düşünülürse maço anlatımlar içeriyor, doğru, ama bunların dışında anlatılan bazı hikayeler ve verilen dersler uzun uzun düşündürüyor. tavsiyem, beş çember kitabı^*** ile savaş sanatı^** eserlerini de edinip / bulup birlikte okumak olur.