solyaris

• anne figürünün filmin sonuna doğru yer almasının nedeni insanın içinden asla çıkmayacak olması olabilir. chris uyurken odada yer alanlar, annesi, hari ve köpeğidir. babası, at ve arkadaşları odada yoktur. çünkü onlar chris için kaybedilmesi bir anlam ifade edilmeyen öznelerdir.^* yani chris annesine, hari'ye ve köpeğine aşıktır sadece. babasına, atına, mesleğine veya başka bir şeye aşık değildir. (nitekim babası ile ilişkilerinin kopuk olduğu filmin başında anlatılır. yine mesleği ile olan kopukluk da filmin içinde yer alır. chris karısıyla veya doğa ile karşılaştığında mesleğini unutur. mesleğini, görevini yapmadan önce her gün doğada gezinir).
  
  bir de anne, köpek ve eş figürleri insanın tabiatındaki en sadık olgular diyebiliriz. üçü de size aşık olan varlıklardır. bu nedenledir ki insanın vicdanını sorguladığı veya zor duruma düştüğü anlarda yanınızda yer alırlar. sizin sıkıntınız, yaranız ne ise anneniz soğukkanlılıkla onu düzeltmeye çalışır^*.
  
  filme dönecek olursak; film bizim alışık olduğumuz bir bilim kurgu filmi değildir. 2001 kadar bile bilim yoktur içinde. bilim, filmin çok diplerindedir. "bilim kurgu filmlerinde olması gereken mantık ve açıklamalara ihtiyacı olan kişilerin" ihtiyaçlarını karşılaması için bilim filmin içinde yer alır. çünkü tarkovsky'nin asıl anlatmak istediği bilimsel formüller, normlar veya bunların dayanakları değildir. insanın yaşama nedeninin dayanağıdır. aşkın ve vicdanın daima insan ile birlikte olduğu, beyin uyurken veya uyanıkken bile başucundan hiç ayrılmadığı. hatta bazen vicdanın, istemdışı hareket edebilecek düzeyde olabileceğini^** anlatmıştır. filmde hiçbir bilimsel makalenin okunmaması, uzay gemilerinde yer alan kullanım kılavuzları gibi bilimsel zırvalarla uğraşılmaması onun yerine sanat eserleri ve kitapların içlerinden varoluşlarla ilgili yazıların okunması bir kez daha tarkovsky'nin amacını vurgular.
  
  vicdanınızın hiç bir kapının arkasına saklanamayacağı, düşünmeyerek bile ondan kurtulamayacağınızı, gerçekten aşık olduğunuz öğelerin daima yanınızda olabileceğini anlamışsanız; filmi anlamışsınızdır.