giuseppe verdi

• farkli versiyonlari ile birlikte 37 tane operasi vardir.
  
  yapitlari ayni ludwig van beethoven'in yapitlari icin yapildigi gibi (ilk - orta - son dönem) kisimlara ayrilabilir. boylesi bir ayrim icin herkes farkli bir yol tercih edecek, bestecinin verimini farkli sayilarda donemlere ayirip ele alacaklardir. kisisel bir denemem asagidaki gibidir :
  
  bestecinin yapitlarinin beethoven orneginde oldugu gibi 3 donem altinda incelenebilecegini dusunuyorum. bu donemleri yine ilk, orta ve son olarak isimlendirebiliriz. ayrim esnasinda ayrac olarak kullanicak yapitlar sadece operalar ve meshur requiem olacaktir.
  
  1) ilk dönem :
  
  bestecinin son 4 operasi ^**** haric geri kalan operalarini icerir. farkli versiyonlar dahil toplam 37 opera varken boylesi bir ilk donem ayrimi garip (dengesiz) gozukecektir lakin bu sekilde yapilacak bir ayrimin arkasinda bir mantik vardir, soyle ki :
  
  * besteci ilk operasi oberto'yu 1839 tarihinde bestelemistir.
  
  * bu tarihten itibaren 1862'ye kadar (1862 dahil) 24 tane opera bestelemistir (versiyonlar haric). 1862'de la forza del destino'yu yazmistir.
  
  * bu iki tarih arasinda (1839 ve 1862 dahil) 24 sene vardir. yani bir acidan bakildiginda 24 senede 24 opera bestelemistir.
  
  * bu 24 sene zarfinda opera bestelemedigi yillar oldugu gibi 1'den cok sayida opera besteledigi yillar da olmustur. ancak bu 24 yillik surec icerisinde opera bestelemedigi ardisik yil sayisi 2'yi gecmemistir ve 2 yillik bir opera orucunu sadece bir kere, 1860 ve 1861 yillari suresince, tutmustur. bunun disinda 1 yili asan bir opera orucu olmamistir.
  
  orta donemi ilk donemden ayiran tarih araligi tam burada karsimiza cikar. verdi 1862 yilindan itibaren 1867 yilina kadar, 4 sene boyunca opera bestelememistir (araligin bas ve son senesi sayilmadan). bu daha once vermedigi kadar uzun bir aradir. dolayisiyla operasiz gecen bu 4 yil bestecinin ilk donemini ile orta donemi arasina bir cizgi cekmek icin uygun gozuken bir araligi teskil ederler.
  
  soz konusu olan kirilma sadece tarihsel bazda degildir. bu 4 senelik araligin basindaki opera la forza del destino'dur. araligin sonunda ise karsimiza don carlo(s) cikar. bu son yapit bestecinin daha onceki 24 veriminden farkli bir dile sahiptir. daha onceki 24 yapitin tumunu ayni tutuyor degiliz ancak burada muzikal guc, ifade, anlatim, konu islenisi, dramatik akis gibi ogeler acisindan bakildiginda ilk 24 operadan don carlo'ya adeta bir sicrama yasanmistir.
  
  ozetle hem opera bestelemeye ara verdigi surec hem de bu aradan once ve sonraki dili acisindan bakildiginda bestecinin kariyerinin yeni bir evresinin \ doneminin (orta doneminin) basladigini soyleyebiliriz.
  
  kimi muzik severler bestecinin ilk 24 operasi icerisinde bulunan kimi cok unlu yapitlarin (cok unlu olmayi hakeden saheserlerin) ^{* * * * * * * * *} birer ilk donem yapiti olarak adlandirilmasindan rahatsizlik duyabilir. bundan rahatsiz olmaya gerek yoktur zira ilk donem yapiti olmalari kotu yahut yetersiz olmalari anlamina gelmemektedir. ayni baslik altinda ele alinmalarinin nedeni belli bir tarihsel aralik icerisinde hemen hic ara verilmeden ardarda bestelenmis olmalari ve dramatik niteliklerinin, daha sonra kaleme aldigi yapilara nazaran daha cok benzerlik gostermeleridir. ozetle ; ortak paydalari daha coktur.
  
  alti cizilmelidir ki bu 24 operadan bazilarinin digerlerinden cok daha unlu olmasi (hatta cekinmeden bu kelimeyi kullanalim : daha güzel olmalari) bunlarin yazi dillerinin birbirinden gercekten farkli oldugu anlamina gelmemektedir. acik bir farklilik 24. opera olan la forza del destino ile 25. opera olan don carlo(s) arasinda gozlemlenmektedir.
  
  2) orta dönem :
  
  orta donemin ilk yapiti olan don carlo(s)'yu 3 yillik bir opera orucundan sonra aida takip eder. bu yapiti takip eden en onemli yapit ise (kimilerine gore bestecinin en buyuk ses yapiti olan) verdi requiem'dir.
  
  3) son dönem :
  
  bestecinin son donemi tarihsel olarak cok net bir sekilde kendini onceki donemden ayirir. aida'yi takip eden opera otello'dur ve aida ile arasinda operasiz gecmis tam 15 yil vardir. bu surecte besteci ununun doruguna cikmis ve daha onceki yapitlarindan elde ettigi gelirle bir daha calismasini gerektirmeyecek kadar zengin bir toprak sahibi olmustur. dolayisiyla kariyeri kimi ufak yapitlar disinda askiya alinmistir. otello kimilerince onun en buyuk sahne yapiti olarak degerlendirilir. ayni zamanda wagneryen bir konu isleme ve dramatik sureklilige en yaklastigi yapittir.
  
  son operasi falstaff ile otello arasinda operasiz gecen 5 yil vardir. bu iki yapit bestecinin son donemini teskil ederler.
  
  konuyla alakasiz olmakla birlikte not dusmus olmak bakimindan : falstaff bestecinin tum sahne verimi icerisindeki 2 komik operadan 2.sidir. 28 operasindan sadece 2 tanesinin komik opera tarzinda kaleme alinmis olmasi akla richard wagner'i getirir. onun da 13 operasindan sadece 2 tanesi komik operadir. (die meistersinger von nurnberg & das liebesverbot [ki bu son opera bestecisinin 2. operasidir])
  
  özet :
  
  ilk donem : ilk 24 opera ; 1839 (oberto) - 1862 (la forza del destino)
  
  orta donem : takip eden 2 opera ; 1867 (don carlo) - 1871 (aida) [+ 1874 (verdi requiem)]
  
  son donem : son 2 opera ; 1887 (otello) - 1893 (falstaff)