başkale

• van'a uzak, hakkari ve yüksekovaya yakın olan van ilçesi. elbak. eski ermeni yerleşimi. halkı 2 kısıma ayrılır. sınıra yakın olan köylerden olanlar ve sınıra uzak olan köylerden olanlar. bu yakınlık/uzaklık mevhumunun başlıca belirleyeni ise ilçenin ortasından geçen hakkari-van karayoludur. bu yolun iran kısmında olan köylere mensup olanlar mazotla, uyuşturucuyla, şekerle, pirinçle, koyunla hasılı kaçakla iştigal eden, zengin ve olabildiğince kanunsuz ve asi (devlete de, örgüte de) olanlardır. yolun öte tarafındakiler ise daha insancıl, sıcak kanlı, yasalara ve kurallara boyun eğen (devletinkine de, örgütünkine de) , genelde gkk, çiftçilik, hayvancılık gibi çok yardırıp az kazandıran işlerle iştigal eden kişilerdir. bu demektir ki bir xaşkan'lı (sınıra yakın kaçakçı köyü) ile asla papaz olmayın, bulaşmayın.. kavga etmeyi bilmezler, yumruk atamaz, tekme atamazlar, olsa olsa itişir. ve fakat ilk fırsatta kaleşnikofla tarar. "başkalede aşiret kavgası, 7 ölü 18 yaralı" gibi haberlerin genel müsebbibleri esenyamaç-xaşkanlılar gibi yabanilerdir. silahları ve mermileri bol, tetik parmakları pervasız, cezaevi korkuları ise yoktur.
  
  bu adamlar sadece iskender ertuş, mustafa bayram gibi büyüklerden çekinirler.
  
  başkalede terörist eylem sık olmaz. şayet olmuşsa bunun muhtemel 2 nedeni vardır. ya kolluk kuvvetleri yüklü miktarda mal yakalayıp birilerinin canını yakmıştır, yada yerel örgütçüler dağdan gelen baskıya daha fazla dayanamayıp eylem koymuşlardır. kaçakçılık sıhhatli şekilde devam ettikçe, ufak tefek ses bombaları patladıkça burada karakol basılmaz, yol ortasında asker/polis infazları olmaz. para kazanan kimse dikkatlerin buraya çekilmesini istemez.. afganistandan gelen baz morfinin, bulgaristandan gelen asit anhidrit ile kaynadığı, sonrasında kokusunun çıkıp kuruması için çuval üzerine serildiği dağlar, başkale dağlarıdır. cia'nın uyuşturucu ile ilgili belgelerinde ismi sık geçen yerlerdendir. burada yakalanan mal %90-95 gibi inanılmaz saflıklardadır.
  
  hasılı, türkiyenin en yüksek ve fakat en derin yeridir.