tristan und isolde

• wagner'in 1857-1859 yılları arasında yazmış olduğu, tonaliteden uzaklaşmanın, modern çağın, 20. yüzyıl kompozitörlerinin öncüsü operası.
  
  öyle ki, bu zamana kadar bir şekilde geleneksel tonaliteye bağlı kalınırken, bu operayla müzikte kromatisizm devrimi yaşanmıştır. tonaliteye bağlı değil midir? gayet tabii bağlıdır fakat bir mozart'ta bir haydn'da gördüğünüz geleneksel tonaliteyi bu operada göremezsiniz.
  
  analiz edilmesi de bu nedenle biraz yıpratır insanı. hatta baya yıpratır. beynini falan uyuşturur.
  
  oldukça yenilikçi olduğunu da bu eserde bulunan sadece bir (1) akor için yazılmış onlarca makale ve kitap kanıtlıyor zaten.
  
  (bkz: tristan akoru)