tröst
-
firmaların tek yönetim altında gruplaşmasıyla tröstler meydana gelir. tröstler 19. yüzyılda abd'de ortaya çıkmış ve gelişmiştir. tröstlerin piyasada egemenlik kurması ve piyasayı etkilemesi o derece ileri bir düzeye varmıştır ki, sonuçta antitröst yasalar ortaya çıkmıştır.tröstler,ticari veya sınai işletmelerin piyasada daha güçlü olabilmeleri, dahaçok kâr sağlamak amacıyla gerek mali ve gerekse yönetim bakımından dahabüyük kuruluşlar haline gelmeleridir.
tröstler rakip kuruluşlarıpiyasadan uzaklaştırmak için çeşitli yöntemler kullanabilirler.faaliyette bulunan rakip işletmeyi zayıf duruma sokmak ve sonuçtaortadan kaldırmak veya rakip işletmeyi kendine bağımlı bir durumagetirmek gibi. tröstlerin en çok faaliyet gösterdikleri alanlarşunlardır: petrol, madenler, otomobil, uçak, gıda, ulaştırma, büyükmağazalar vb.
hukuksal yapı bakımından tröstler genellikle üç grupta toplanabilir:
votingtröst: bu çeşit tröstler hisse senedi sahiplerine ait haklarınbaşkalarına devredilmesiyle ortaya çıkmaktadır. bir veya birkaçmüteşebbis, hisse sahiplerinin ellerindeki senetleri almakta ve reyhakkını kendi hesaplarına kullanmaktadır. böylece hisse sahiplerindenaldığı vekâletle girişimciler, kendi sermayelerini riziko altınasokmadan piyasada faaliyette bulunabilmektedir.
füzyon veyakaynaşma: voting tröstlerin yasa dışı ilan edilmesinden sonra,füzyonlar ortaya çıkmıştır. bu çeşit tröstte, tröste dahil işletmelerindağıldığı ve bunların yerine tek bir şirketin ortaya çıktığıgörülmektedir. dağılan şirketlerin hisse sahiplerine yeni şirketinhisseleri verilmektedir.
holding: bu sistemde şirketlerhukuksal kişiliklerine ve bağımsızlıklarına sahiptir. ancak bunlarınüzerindeki holdingin, şirketlerin hisse senetlerine sahip olmasınedeniyle, bunları kontrol etmek ve yönetmek olanağı vardır.
çağımızdatasarruf sahiplerinin paralarını işletmek üzere menkul hizmetlerkonusunda ihtisaslaşmış şirketlere yatırım tröstleri denmektedir.yatırım tröstleri iki şekilde olabilir:
investment trust companyolarak adlandırılan şirketler piyasada kendi hisse senetlerini satar veelde ettikleri gelirle başka şirketlere ait hisse senetleri vetahviller satın alırlar. böylece tröstün hisse senetlerine sahipolanlar diğer şirketlere de ortak olurlar.
unit trust denenfirmalar ise, piyasadan satın aldıkları hisse senetlerini ve tahvilleriverimliliklerine göre düzenleyerek, unit denen küçük hisseler şeklinegetirirler. bu hisseler tasarruf sahipleri tarafından satınalındığında, tasarruf sahipleri ancak bunların gelirlerindenyararlanabilir, fakat hissedar durumuna geçemezler.
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap