ali kemal
-
-ali kemal-
yazar (d. 1867, istanbul - ö. 1922, izmit)
mekteb-i mülkiye son sınıfı öğrencisi iken paris'e, oradan cenevre'ye gitti. dönüşünden (1888) kısa bir süre sonra siyasal eylemleri nedeniyle sürgün edildiği halep'te beş yıl kaldı. istanbul'a döndüğünde yine sürgün edileceğini öğrenince avrupa'ya kaçtı (1894). ikinci meşrutiyet'in ilanı üzerine istanbul'a döndü. ikdam gazetesinin başyazarı oldu. 1913'te peyam gazetesini çıkardı. ittihad ve terakki partisi yönetimini şiddetle eleştiren yazılar yazıyordu. iktidara karşı olan hürriyet ve itilaf partisi saflarında yer aldı. damat ferit hükümetinde millî eğitim, içişleri bakanlığı yaptı (1919). peyam gazetesini rum asıllı mihran efendi'nin sabah gazetesiyle birleştirip peyam-ı sabah gazetesini çıkarması nedeniyle kendisine artin kemal lakabı takıldı. ittihatçıların devamı gördüğü millî mücadele ve liderleri aleyhinde yazılar yazdı. bu nedenle de 1922'de beyoğlu'nda traş olurken tutuklandı. ankara'ya götürülürken izmit'te linç edildi. linç olayının tertip olduğunu ileri sürenler vardır. döneminin adından en çok sözü edilen kişilerinden biri olan ali kemal'in, gazeteciliği yanı sıra edebiyat çalışmaları da vardır. peyam gazetesinin eki olarak çıkardığı peyam-ı edebî'de yakup kadri, yahya kemal, rıza tevfik gibi devrin önemli şahsiyetlerini bir araya getirmişti. şiirde muallim naci'yi izleyen ali kemal, roman da yazdı.
roman:
-iki hemşire (1899)
-çölde bir sergüzeşt (1900)
-bir safha-i şebab (ilk iki romanının birlikte baskısı, 1913)
anı ve inceleme:
-sorbonne dârülfünununda edebiyat-ı hakikîye dersleri (1900)
-paris muhasebeleri (3 cilt, 1899, 1913)
-şarkîye medhal (mısır, 1900)
-yıldız hatırat-ı elîmesi (1910)
-cevabımız (1911, 2. baskı)
-bir safha-yı tarih (1913)
-fetret (yazıları, 1913 -ömrüm adıyla, 1914-)
-rical-i ihtilal (1913)
-condorcet, saint just, danton, robespierre (1913)
-ilm-i ahlak (ders kitabı, 1914)
-tarih-i siyasî (1918)
-raşid müverrih mi şair mi (1919)
kaynak:
"yazarlar sözlüğü", hazırlayan: ihsan ışık, risale yayınları, 2.b., istanbul-1998, s. 53-54.
---
ayrıca,
(bkz: 16 mart 1920) özellikle: (bkz: #3000838)
(bkz: 16 mart baskını/#3000265)
(bkz: ne soylesem ki harabim ne eylesem ki harab /#2971267)
(bkz: havza nutku/#3125238)
(bkz: süleyman radi/#3125317)
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap