ürgüp

• nevşehir'in 20 km. doğusunda olan ürgüp, kapadokya bölgesinin en önemli merkezlerindendir. göreme'de olduğu gibi tarihsel süreç içerisinde çok sayıda isme sahip olmuştur. bizans döneminde osiana (assiana), hagios prokopios - selçuklular dönemi'nde başhisar; osmanlılar zamanında burgut kalesi; cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren de ürgüp adıyla anılmıştır.
  
  ürgüp ve civarındaki ilk yerleşim, antik adı tomissos olan damsa çayı'nın doğusundaki avla dağı etekleridir. daha geç dönemlere ait en önemli kalıntılar ise ürgüp kasaba ve köylerinde bulunan roma dönemi'ne ait kaya mezarlardır.
  
  bizans döneminde de önemli bir dini merkez olan ürgüp, köy, kasaba ve vadilerindeki kaya kiliselerin ve manastırların piskoposluk merkeziydi.
  1515 yılında osmanlı topraklarına katılan ürgüp, 18. yüzyılda osmanlı sadrazamı damat ibrahim paşa'nın kadılık makamını doğduğu kent olan nevşehir'e (muşkara) taşıması nedeniyle ilk kez ikinci planda kalır. şemsettin sami 1888-1900 yıllarında yazdığı kamus-ül alam adlı tarih ve coğrafya ile ilgili eserinde ürgüp'te 70 cami, 5 kilise ve 11 kütüphane olduğunu belirtir.
  ürgüp'ün tarihten bu yana şarapçılığı meşhurdur. bölgede tekel şarap fabrikası dahil 8 şarap fabrikası vardır.