proletarya diktatörlüğü

• marx´in ilk olarak 'gotha programinin elestirisi'nde kullandigi ve kapitalizmden komünizme gecis icin düsündügü ara devreyi belirten kavram. fakat bu 'ara devre'nin sanildigi gibi diktatörlükle ya da devletci(hiyerarsik) bir yapiyla alakasi yoktur. cünkü proletarya özü itibariyle evrensellik bilincine kavusmus, insanin insan üstündeki tahakkümüne son vermek ve siniflari ortadan kaldirmak üzere hareket eden bir siniftir. bu anlamda bu kavram proletaryanin evrensellik, özgürlük, kardeslik gibi 'degerlerinin' hayata gecirilmesi anlaminda bir egemenligi simgeler. marx´in 1844 el yazmalari´nda ve alman ideolojisi´nde devlet hakkinda yazdiklari ile beraber degerlendirilmelidir. marx burada politikanin devrim olana kadar sadece bir arac olarak kullanilabilecegini, esas devrimin politikayi ve devleti ortadan kaldiracak bir 'sosyal devrim' olacagini yazmistir. bu konuda ayrica engels´in marx tarafindan paris komünü üzerine yazilan yazi hakkinda yaptigi yorumu da okumak yerinde olacaktir.
  bu kavram daha sonra lenin veya stalin gibi 'devlet adamlari' tarafindan kendi iktidar cikarlari dogultusunda büyük ölcüde deforme edilmistir.