dünya görüşü

• sadece dünyayı değil, insanoğlunun algıladığı bütün varlığa genel bakışını, tanıyışını, irdeleyişini belirleyen düşünce sistemine dünya görüşü denir. dünya görüşü bir algılama ve ya duyumsama değildir, bir tanıma ve kavramadır. eğer dünya görüşü sadece bir algılama ve duyumsama olsaydı, kimi hayvanlar bu konuda insanın kat kat önünde olurdu. kişi dünya görüşünü etkileyen unsurlar iki başlıkta incelenebilir:
  
  nicel farklar : eşya hakkındaki temel bilgileri içermektedir. biyolojik yapı, fiziksel kuvvetler, temel parçacıklar, kimyasal etkiler ve matematiksel işleyiş gibi... bu nicel unsurlar, kişinin dünya görüşünü nitel unsurlara nazaran çok az etkiler denilebilir. çünkü gündelik hayatta bir insana bakışımız ve onun hakkında edindiğimiz yargılar, kişinin davranışsal - edimsel yönüne bakarak edindiğimiz yargılardır. bu yargılar; o insanın kromozom sayısı, saç rengi, kas yapısı, yaş, nabız-tansiyon durumu gibi nicel olguları göz önünde bulundurarak ulaştığımız yargılar değildir. aynı şekilde nicel olgulara olan hakimiyet, dünya görüşünü daha isabetli yapmaz.
  
  nitel farklar : bu farklar, nicel farklardan ayrı olarak kessinlikle nicel özellik taşımaz ve nicelliğin dayandığı objektivizm ve ölçmeden yararlanmaz. tamamen keyfi denilebilecek farklardır. elbetteki bu keyfiyete etki eden faktörler [(bkz: bilim),(bkz: felsefe),(bkz: din)] ayrı bir başlıkta incelenmelidir. kimisine dünya birbirinden bağımsız olgulardan meydana gelmiş bir bütündür, kimisi ise bütün parçalar arasında bir bağ görür. kimisi gelişen bütün olayları rastlantısal boyutlarda ele alır, kimisi ise bütün olayları neden-sonuç ilişkisine dayalı yorumlar. kimisi evrenin işleyişinde kaos görür, kimisi düzen görür. görüldüğü üzere bunlar tamamen keyfi(nitel)dir.