planlı eskitme

• kasıtlı eskitme yöntemidir. eğer 55 dakikanızı ayırabilirseniz, hakkında oldukça güzel bir belgesel var. altyazılar biraz zor okunuyor ama idare ediverin. amacınız bilgi edinmek sonuçta.
  
  vakti olmayanlar için kısaca özetleyerek anlatayım:
  
  --- spoiler ---
  
  kasıtlı eskitmenin amacı; sermayenin ve büyümenin sonsuz büyümesini sağlamak için kasıtlı olarak üretilen ürünlerin kullanım ömürlerini olduğundan çok daha düşük seviyeye çekerek tüketicinin sürekli yeni ürün satın almasını sağlamaktır. basit bir örnekle anlatmak gerekirse; edison 1879 yılında ampulu icat ettiğinde, bu ampulun kullanım ömrü 2500 saatti. süregelen yıllarda ampul üretim şirketlerini sürekli daha dayanıklı ve kullanım ömrü daha uzun ampuller piyasa sürdü. hatta edison'un ampulu icadından yalnızca birkaç yıl sonra 25 bin saat kullanım ömrüne sahip ampuller dahi üretildi. fakat sonra farkettiler ki, ne kadar uzun ömürlü ürünler üretirseler, satışları da bir o kadar düşecekti. çünkü tüketici, ürün bozulmadıkça yenisini alma ihtiyacı hissetmeyecekti. bu nedenle üreticiler ampulun kullanım ömrünü kasıtlı olarak 1000 saate sabitledi. bu durum 1924 yılında ampulle başlayarak tüm teknolojik ürünlere yayıldı. öncelikli olarak amerika'da başlayan bu durum, özellikle 1950'lerden sonra tüm dünyaya yayılmış ve hakim strateji haline gelmiştir. günümüzde biraz iyileştirilmiş olsa da, yöntem hala tüm elektronik, bilgisayar, otomobil, tekstil vb gibi sektörlerde hala kullanılmaktadır. artık düzenli olarak garanti süresi bittikten çok kısa bir süre sonra bozulan elektronik ürünlerin tesadüfen bozulmadığının farkındasınız. yok bu bilgi bana yetmedi diyorsanız lütfen belgeseli izleyin ve izlettirin. bu tüketim tuzağına düşünmeyin.
  
  --- spoiler ---
  
  düzeltme: link düzeltildi.