mihail illarionoviç kutuzov

• 1811-12 osmanli-rus savaslarinda osmanli ordularini fena dagitmis rus generali. bu savaslar sirasindaki yaptiklariyla bana satrancta anlamsiz görünen ama iki ünlemle belirtilen harika hamleleri hatirlatmistir.
  
  inanmazsaniz buyrun:
  
  aslinda rus cari 1. alexander bu adami hic sevmezmis. ancak yaklasan napoleon tehlikesi sebebiyle osmanli ordusuyla güney cephesinde yaptigi savasi bir an önce sonlandirmak icin zekasi, yetenegi ve ordudaki prestijinden dolayi general kutuzov'u rus ordularinin basina gecirmis.
  
  kutuzov ordunun basina gecince ilk is olarak osmanli cephesindeki ordulari kuzeye dogru geri cekmis. bu durum osmanli ordusunun savasi kazandigini sanmasina yol acmis. basvezir ahmet pasa komutasindaki 60.000 kisilik osmanli ordusu sumla'da toplanmis. kutuzov'un 46.000 kisilik ordusu ise osmanlilarla yaptiklari 5 savastan dolayi yorgunmus. ancak akilli bir adam olan kutuzov osmanli ordusunun tek güclü tarafinin hücum piyadeleri oldugunu ve eger bunlar püskürtülürse savasi kazanmanin cok kolay oldugunu biliyormus.
  
  kutuzov hakli cikmis tabi; rus piyade birlikleri ve toplari osmanli ordusunun piyade birliklerini cok kisa sürede püskürtüp osmanli ordusunu yenilgiye ugratmislar. ancak bundan sonra kutuzov hic beklenmeyen bir sey yapmis: ordusuyla tuna nehri üzerinden besarabya'ya cekilmis. osmanlilar bir kez daha savasi kazandiklarini sanmislar; hatta istanbul'da kutlamalar bile yapilmis. öte yandan car 1. alexander delirmekteymis, kutuzov'dan derhal bir aciklama istemis ama kutuzov bir süre sessiz kalip cevap vermemis.
  
  ruslarin geri cekildigini gören osmanlilar birkac ay sonra 70.000 kisilik yeni bir ordu ile sefere cikmis. ordunun 50.000 kisilik kismi tuna nehrinin bati yakasinda rus ordusunun karsisinda karargah kurarken, kalan 20.000 kisilik ordu ise cephaneleri ve erzaklari korumak icin tuna nehrinin dogu yakasinda karargah kurmus. 2 kasim 1811 gecesi bir rus süvari birligi gizlice tuna nehrinin dogu yakasina gecip türk ordusuna saldirmis. 9.000 kisiyi kilictan gecirip geri kalanlari ise esir almislar. karsilastirma icin: ruslarin kaybi sadece 25 süvari ve 9 kazak askeriymis. osmanli ordusunun tüm cephanesi ve erzagi ruslarin eline gecmis. (bkz: erzak)
  
  rus ordularinin cemberi altina giren ahmet pasa kacmaya calismis. bunu haber alan kutuzov, yine ilginc bir karar vererek, ahmet pasa'nin kacmasina izin verilmesini istemis; cünkü biliyormus ki, savastan kacan pasa baris görüsmelerine katilamazmis ve baris da kutuzov'un istedigi seymis. neyse, ahmet pasa ile iletisime gecen kutuzov, pasa'yi basarili bir sekilde kacabildigi icin tebrik etmis ve ona baris görüsmesi teklif etmis. ancak halen daha destek birlikleri saglayabilecegini sanan ahmet pasa teklife cevap vermeyi geciktirmis. kutuzov'un buna cevabi cevredeki tüm kaleleri ele gecirmek ve kusatma altindaki osmanli birliklerinin tedarik hatlarini kesmek olmus.
  
  bu anda yine aclik ve hastalik tehlikesi altindaki osmanli ordusuna kutuzov gida ve diger erzak yardiminda bulunmayi önermis. 1. alexander bu karara yine cildirmis tabi. kutuzov cara osmanli ordusunu canli tutarak elindeki rehine sayisini yüksek tuttugunu ve bu sayede osmanli padisahini baris yapmaya daha kolay ikna olacagini söylemis. plan tutmus ve 28 mayis 1812'de bükres antlasmasi imzalanmis. osmanlilar besarabya'nin rusya'ya ait oldugunu kabul ederken, rusya cok genis topraklari sinirlari icine katmis.
  
  üstelik balkanlardaki rus ordusu napoleon isgalinden 11 gün önce rusya'ya dönmeyi basarmis.