febril konvülsiyon

• • ateş 38°c’nin üstündedir. konvülziyon genellikle ateş yükseldikten sonraki 1-2 saat içinde nadiren 1 saatten önce, bazen de düşerken görülebilir. ateş yükseldikten 24 saat sonra konvülziyon nadiren görülür. febril konvülziyonlu çocuklarda uzun süre devam eden yüksek ateş, ani yükselen ateşe göre konvülziyonu başlatmada daha önemli rol oynamaktadır.
  
  • febril konvülziyonda ateş %80 viral nedenlere bağlıdır. roseola infantum, ekzantem subitum, adenovirus, influenza tip a ve b’de fk görülebilmektedir. son yıllarda herpes tip 6 ve herpes tip 7 enfeksiyonları ile birlikte fk sıklıkla bildirilmektedir.
  
  • aşılar sonrasıda ortaya çıkan konvülziyonlar da fk’a benzer özellik gösterir. genellikle dbt aşısını takiben 48 saat içinde fk görülebilmektedir. asellüler dbt aşısı bu riski azaltmaktadır. ayrıca kızamık aşısından sonraki ateş sırasında fk görülebilir.
  
  • ailede fk öyküsü olması ilk ve tekrarlayan fk için kesin risk faktörüdür. çoğunlukla multifaktöryel, daha küçük bir grupta ise otozomal dominant geçiş göstermektedir. febril konvülziyon öyküsü olan ailelerde 8. ve 19. kromozomda gen lokusu saptandı. (8q13-q21 ve 19q13.1)
  
  • febril konvülziyonların çoğu kısa süreli, generalize tonik klonik, atonik nadiren parsiyel nöbetler şeklindedir. çoğunlukla birkaç dakikada kendiliğinden durur. nadiren parsiyel başlayıp generalize olabilir. başlangıçta ağlama, bilinç kaybı ve kaslarda sertleşme, apne görülebilir. daha sonra klonik fazda yüz ve extremitelerde tekrarlayan sıçramalar görülebilir.
  
  • tek basit febril konvülziyonu olan çocuklarda epilepsiye dönüşme riski çok düşük ve genel populasyondan farklı değildir (%0,5). ancak risk faktörleri arttıkça bu oran %2-10’a çıkabilir. epilepsi gelişmesindeki genel riskfaktörleri:
  - gelişimsel nörolojik anomali (%33)
  - fokal kompleks febril nöbet (%29)
  - ailede epilepsi öyküsü (%18)
  - ateşin fk'dan 1 saat önce başlaması
  - kompleks febril nöbet, erhangi bir tip (%6)
  - rekürren febril konvülsiyon (%4)
  - basit febril konvülsiyon (%1)
  
  epilepsi gelişmesinde fk sayısı değil risk sayısı önemlidir. febril konvülziyon rekürrensi ve fk’dan sonra epilepsi gelişmesinde en önemli risk faktörü olan nöbet öncesindeki ateşin süresidir. febril konvülziyondan sonra epilepsi gelişmesinde en önemli risk faktörleri ailede epilepsi öyküsü öncesinde nörolojik bulgu ve kompleks tipte fk olmasıdır.
  
  • febril konvülziyon rekürrensini etkileyen faktörleri:
  kesin risk faktörleri
  - 18 aydan küçük olması
  - ailede fk öyküsü
  - ateşin düşük derecede olması
  - nöbet öncesi 1 saatten az süren ateş
  olası risk faktörleri;
  - ailede epilepsi öyküsü
  risk faktörü olmayanlar;
  - nöromotor gelişim geriliği
  - kompleks fk
  - birden fazla kompleks fk bulgusu
  - cins ve ırk
  
  • toplumda fk sıklığının artması epilepsi sıklığını arttırmaz. uzun süreli antiepileptik tedavi epilepsi gelişim riskini değiştirmemektedir.
  
  • tedavisinde; solunum yolu açılır aspire edilir, o2 verilir. vital bulguları monitorize edilir. ateş düşürülür (ibuprofen, parasetamol, ılık uygulama). damar yolu açılır ve antikonvülzif ilaçlar verilir:
  - iv diazepam 0,2-0,5 mg/kg
  - iv klonazepam 0,02-0,05 mg/kg
  - rektal diazepam 0,5 mg/kg
  - kloralhidrat lavmanı 25-50 mg/kg
  - intranasal midazolam 0,2 mg/kg/do
  
  • profilaksi uygulanacak kişiler:
  - febril konvülziyon tekrarlaması için 3 ve daha fazla risk faktörü taşıyanlar
  - sosyal endikasyon
  - tıbbi müdahale yapılacak merkeze uzaklık
  - ilk fk’nun 1 yaşın altında geçirilmesi
  - kompleks fk özelliği gösterenler (uzun + fokal)
  - ailede fk öyküsü
  - öncesinde nörolojik bulgu ya da nöromotor gelişim geriliği
  
  • febril konvülziyonda prognoz iyidir. kalıcı motor defisit ya da ölüm yapılan çalışmalarda bildirilmemiş. uzun süreli takipte bilişsel performans değişikliği görülmemiş. risk faktörü arttıkça epilepsi gelişimi artmış. uzamış ve tekrarlayan komplike febril konvülziyonda mezial temporal skleroz görülebilir.