üst paleolitik çağ

• bu zaman dilimi batici dusuncenin hakimiyetinden kurtuldugu gun kurban kesecem (sadece bu da degil sanayi inkilabindan evvel tum zamanlar icin gecerli bu soyledigim). bircogu obsesif. bati dusunce ikliminde yetismis ve sistem elestirisi yapani dahi takintili. ''ilk'' olana takik olmalari milyon yillik insan olma emegi karsisinda yasadiklari eziklik psikolojisinden kaynaklaniyor. ilk (imkan sunulsa) olani bulmus olsalar neyi kanitlamis olabileceklerini dahi bilmiyorlar. komik.
  bunun oncesinde acheuleen var levalloisen var. bu sosyo-ekonomik nislerin urettigi teknolojik yaratim ve bu yaratimin var ettigi uzmanlik, bu durumun sagladigi statu ve nihayetindeki hiyerarsiyi ne yapiyorsunuz cok afedersiniz (kucuk bir hokus pokus eksini olamaz herhalde). ust plaeolitik'i hiyerarsi konusunda ''ilk'' olarak sunan arkadaslara lafim. ispanya ulusal arastirma merkezi (bizim tubitak'a denk, denkti bi zamanlar bizim tubitak onlara) daha taze bir arastirmasinin sonuclarini paylasti. ozetle diyorlar ki, ister sematik olsun isterse de natural bircok prehistorik kaya cizimi binlerce yil birbirini tekrarladi ve -bu onemli- onlar hakkinda konusurken biraz daha dikkatli olmaliyiz, bunlarin kultur, bilhassa rituel ile pek oyle aman aman bir iliskileri olmayabilir. yanisi neymis magara cizimleri ile ''ilk'' rituel-dini orgutlenme seklini kanitlamak bile riskliymis.
  yamyamlik uzerinden hiyerarsi, klan liderligi, toplumsal ofke nobetleri, haksiz rekabet, altta kalanin cani ciksin davranislarini tanimlamak. eh hadi tamam diyelim. ama kusra bakmayiniz. cin'deki choku ti en magarasinda yarim milyon yil once bu dediginiz sey yapilmis (bkz: http://en.wikipedia.org/wiki/zhoukoudian). erectus bireyin kafatasi parcalanmadan, boynu koparildiktan sonra foramen magnum deliginden beyni cikarilmis. kimi arastirmaci dogrudan kafayi parcalamak varken bu tipte oncekine oranla biraz daha fazla zahmet ve vakit isteyen methodu kullanmalarini da rituelin varligina yoruyor. ortadaki yamyamlik bariz ama.
  
  hiyerarsi, otorite tum memelilerde gorulen ortak ozellik. hiyerarsideki ilki bulmak icin eosen'e, oligosen'e gidilebilir istenirse. eger aranan sey gayri mesru otorite ise. yine ayni seyi soylerim. noam chomsky'nin otorie tanimi ve ayrimini referans verip entryi fiyakali bir amcanin ismiyle bitirmenin vermis oldugu keyif ile kalabaligin arasinda kaybolur giderim.
  
  not: ilk takintisini unutmayin ama.