abraham wald

• macar asilli matematikci.
  
  2. dünya savaşı’nda, ingiliz pilotları, alman pilotları karşısında çaresizdi. savaşın en başarılı ve en korkulan pilotları alman pilotlardı ve bunun acısını en çok çeken de ingiliz pilotları oldu. ingiliz ordusu pilot yeteneğindeki çaresizliğini, teknolojide ve uçaklarını güçlendirmede aradı. ingiliz ordusu, üstte geri dönen ve mermi delikleriyle süzgece dönmüş uçaklarından topladığı bilgilerle, mermi deliklerinin yoğunlaştığı yerlere daha fazla zırh koyarak, onları savaşmak için geri gönderdi fakat bu yöntem pek de bir işe yaramadı.
  
  macar asıllı abraham wald ailesinin hemen hemen bütün üyelerini, almanların gaz odalarında ve toplama kamplarında kaybetti. bir üniversitede istatistik dersleri vermek için göçmen olarak amerika’ya yerleşti. öğretim üyeliğinin yanında, büyük bir kin duyduğu almanların, savaşı kaybetmesi için, ingiliz ordusu’na yardım etmeye başladı. ilk görevi, alman uçakları karşında çaresiz kalan ingiliz savaş uçaklarını daha güçlü hale getirmekti. abraham wald da ingiliz ordusunun yaptığı gibi, savaştan geri gelen uçaklar üzerindeki mermi deliklerini inceleyip, bu bilgilerden oluşan bir grafik hazırladı.
  
  ona göre, yaralı bir şekilde geri dönen uçaklar –onlarca mermi delikleri içinde olsa bile, tehlike içinde değildi. o, bütün ilgisini, uçakların mermi delikleri olmayan kısımlarında yoğunlaştırdı çünkü, abraham wald’a göre, esas ölümcül olan kısım burasıydı. oluşturduğu haritada, uçakların bazı bölümlerinde mermi delikleri olmaması, bu kısımlardan isabet alan uçakların düştüğü ve böylece üstte geri dönemediğinin kanıtıydı. ingilizlere, mermi deliği olan yerlere değil, mermi deliği olmayan yerlere ekstra zırh koyulması gerektiği anlattı raporunda. ingilizler, abraham wald’un çözümünün doğruluğunu kısa zamanda anladı.
  
  kaderin bir cilvesi olsa gerek, abraham wald, 1950 yılında eşiyle birlikte gittiği hindistan gezisi sırasında bir uçak kazasında öldü.