babailer isyanı

• 1239-1240 yillari arasinda anadolu'daki gocebe turkmenlerin cikarmis oldugu isyan.
  onderleri `baba ilyas ve baba ishaktir.selcuklu devleti`'nin de cokusunu hazirlayan bu isyan turkiye toplumunun dini yapisini anlama adina oldukca onemlidir.
  
  islam'la henuz tanismis olan gocebe turkmenler -ki hala tam olarak ne oldugunu anlamis degillerdir- islam'la ve yerlesik hayatla daha eskiden tanismis olan fars etkisindeki turklerin idaresi altina girmek istememislerdir. bu sebeple isyan etmisler ve siddetle cezalandirilmislardir.
  
  isyanin temel nedeni ekonomik ve toplumsal bolunmusluk gibi gorunur. dogrudur. cunku gocebe turkmenler sehir hayatina ve ticaret hayatina zarar vermektedirler.
  lakin hadisenin altinda dini nedenler de vardir.
  yerlesik ahali gocebelerin islam olduguna inanmamaktadir cunku hal ve harekatlarinda eski inanislarindan bir takim unsurlari barindirmaya devam etmektedirler.
  rakip unsur ise anadolu'nun muhtelif kentlerinde acmis oldugu medreselerle sunni islam'i kurumsallastirmaya calismaktadir.
  
  gunumuzde de devam eden, turkiye'nin alevi ve sunni seklinde bolunmuslugunun ve aralarindaki gerginligin en temelinde yatan hadise budur. alevilik gocebeligi ve dolayisiyla da eski turk geleneklerini bunyesinde barindirirken, sunnilik yerlesikligi ve arap ve fars etkisini mundemictir.
  
  sonuçta isyan cikmis. binlerce insan telef olmustur. selcuklu idaresi isyani bastirmis olsa da ciddi oranda kayiplar vermistir. isyanin hemen ardindan mogollarla muharebe olmus (bkz: kosedag savasi) ve burada selcuklular yenilmek durumunda kalmistir.
  
  hadiseyi en iyi elvan celebi'nin -ki baba ilyas'in torunudur- menakibü'l kudsiye'sinden ve ahmet yasar ocak'in babailer isyani adli kitabindan okumak mumkundur.