9 entry daha
  • kelime anlami olarak, "halkin cikari, genel iyilik" demektir. commonwealth sozcugu 1513'ten sonra "devlet" anlaminda da kullanilmi$tir. 4 onemli kullanimi vardir ki bunlardan ikisi britanya ile ilgilidir.

    ilk olarak, 1648 ingiliz devrimi sonrasinda, kraliyetin lagvedilmesi ile ortaya cikan ve oliver cromwell'in once parlamentonun lideri, sonra da diktator / tek yonetici olarak hukum surdugu, 1658'de cromwell'in olumu ve oglunun onun yerini dolduramamasiyla zayiflayip, 1660 yilinda da kraliyetin yeniden kurulmasiyla yitip giden yonetim $eklini gosterir. buradaki anlami "devlet"tir, cunku var olan devlet artik yoktur ve yerine bir$ey konmasi gerekmektedir. ayrica, commonwealth of australia gibi orneklerde goruldugu uzere, genel toplum cikari gozetilerek ve hukuk temelleri uzerinde kurulmu$ bir devlete de commonwealth adi verilir. 1901'de kitadaki eyaletlerin birle$mesiyle resmi olarak commonwealth of australia adini alan avustralya'nin yanisira, abd'yi olu$turan eyaletlerden 4 tanesi, kentucky, massachusetts, pennsylvania ve virginia da kendilerini commonwealth olarak tanimlarlar cunku halkin genel onayiyla (yani me$ru) hukumetleri oldugunun altini cizmek isterler.

    ikinci kullanimi, bir araya gelmi$ devletleri betimlemek icindir. en bilinen ve neredeyse tek bilinen kullanimi, bizim ingiliz uluslar toplulugu dedigimiz, eskiden british commonwealth, $imdilerde commonwealth of nations diye bilinen olu$umu tanimlamak amaclidir. bunun temeli britanya ile cok buyuk cogunlugu britanya'nin somurgesi olmu$ ulkeleri bir araya getiren bir olu$um olmasi; bu ulkelerin kendi rizalariyla uye olmalari; ve britanya kralicesini (ya da kralini) en ust yoneticileri olarak tanimalaridir. bu devletlerin her biri farkli $ekilde (kraliyet, me$rutiyet, demokrasi, diktatorluk, vd.) yonetilir ama yine de olu$um hepsini icine alir. yine ayni $ekilde, ulkelerin birle$melerine dayanan commonwealthler de vardir ki buna iki ornek, 16. yuzyildan 18. yuzyil ortalarina kadar suren polonya-litvanya commonwealthi ve tabii ki sscb'nin dagilmasi sonrasinda ortaya cikan bagimsiz devletler toplulugudur, yani commonwealth of independent states'tir.

    ucuncu olarak ise, genellikle kamu yonetimi ve siyaset bilimi konulariyla ilgili olarak, halkin cikarlari ve kamuoyu anlamlarinda da kullanilir.

    son olarak ise, cooperative commonwealth diye bilinen bir kavram daha vardir. bu, anarko-sendikalist bir mantikla kurulmu$, kooperatiflerden ve sosyalist prensiplerden kaynaklanan komunlerin birligi olarak du$unulebilir. ancak, 19. yuzyildan sonra uygulamalarina -en azindan bilinir olcekte- rastlanmamaktadir.
41 entry daha
hesabın var mı? giriş yap