tahtacı

• kızılbaşların yörük türkmenlerine "tahtacı" adı verilir. bir yerde yerleşmemişlerdir. çadırlarda yaşamakta, sürüleri ve özellikle ormanlarda kerestecilikle geçimlerini sağlamaktadırlar.
  
  tahtacıların ocaklarındaki pirleri yaz aylarında onları ziyaret etmektedir. tahtacıların pirlerine "yanın yatır" denilmektedir.
  
  tahtacılar anadolu'ya horasan'dan gelmişlerdir. bir kısmı bağdat yakınlarına, çoğu da çukurova'ya yerleşmişlerdir. anadolu'da yaşayan tahtacıların 150 bini aştığı ileri sürülmektedir. kadınları kilim, halı ve aba dokumaktadırlar.
  ayinlerini çadırlarda yapmaktadırlar. adetlerini hala yaşatmaktadırlar. tavşan eti yememekte, hindiden hoşlanmamaktadırlar.
  
  "sarı kız" efsaneleri ünlüdür. bütün tahtacı kızılbaşları sarı kız'ı kutsal saymaktadırlar. tahtacıların her ferdi yedi yılda bir kere sarı kız'ı ziyaret etmeye mecburdur. çanakkale'deki kaz dağı'nı bu amaçla ziyaret edenler sarı kız'ın nefes evladı sayılırlar. nefes evladı demek tarikata dahil olmak anlamına gelmektedir. antalya'da yaşayan tahtacılar 23 ağustostan 11 eylüle kadar sarı kız'ı ziyaret etmektedirler. edremit tahtacıları ise sarı kız'ı her yıl ziyarette bulunmaktadırlar.
  
  tahtacılar ilkbaharda çadırlarını bozarak yaylalara, ormanlık bölgelere hareket etmektedirler. ancak hepsinin hedefi sarı kız tepesidir. burada toplanmakta, günahlarını affettirmektedirler. sarı kız tepesinde ziyaret edilen bir çam ormanıdır. buraya "köşk bağı" adı verilmiştir. aynı yerde taşlardan yapılmış bir de mağara vardır. burası "sarı kız mabedi"dir. tahtacı çadırları yarım ay şeklinde sarı kız yatırına doğru iki dizi halinde kurulmaktadır. mabedin yanında sadece dedenin çadırı bulunmaktadır. oba bu şekilde tamamlandıktan sonra tören başlamaktadır. tahtacılar teker teker sarı kız mihrabı'nın önüne gelerek sağ yana yatmak suretiyle yeri, kapının yanında duran dedeye doğru yedi kez sürünerek yaklaşıp önce dizini sonra elini öpmektedirler. arkasından izbe halindeki karanlık mabede sağ yanları ile sürünerek giren tahtacılar, beyaz mermere örtülü yeşil çuha üzerinde duran alaca derneği yedi kere öpmektedirler. aynı şekilde geri dönerek kapıya varmakta, dedeye niyaz ederek ayağa kalkmaktadırlar. sarı kız adağı olarak sunulan kurbanlar teslim edilmekte, ayrıca oymak beyinin çadırında "imam hakkı" olan adakların vergisi verilmektedir.
  
  akşam olunca sofralar kurulmakta, büyük bir ateş yakılmakta, kesilen kurbanlar pişirilerek sofraya getirilmektedir. sazlar çalarken şarap bardakları elden ele dolaşmakta, geç vakitlere kadar içilip eğlenilmektedir.
  ertesi gün göç başlamaktadır. buna "dönüm göçü" denilmektedir.^*