kretase-tersiyer kitlesel yok oluşu

• eve dönerken meteor yağmuruna tanık oldum. üzerime düşüyor sandım bir an. böyle durumlarda çoğu zaman bi felaket olacağı varsa da ortalık bulanmasın diye nasa bize yalan söyleyecek haber vermeyecekmiş gibi geliyo. neyse birkaç saniye atmosferde gezindi sonra phfs diye söndü. bi rahatladım. o an herkesin öleceğini düşündüm. her insanda olduğu gibi evrendeki bu küçük oyunun metin yazarlığını yapanın seçtiği baş karakter kendimmişim gibi hissettiğimden ben daha ölmem ki zaten hıh tribi attım. sonra aklıma bu hadise geldi; dinozorların yok oluşuna sebebiyet veren neydi sorusunun cevabını barındıran, yaklaşık 65 milyon yıl önce kretase-tersiyer sınırını oluşturan -mesozoyik dönemini bitirip memelilerin baskın olduğu senozoyik dönemini başlatan- kitlesel yok oluş. bu arada dünya haritası da o sıralar böyleymiş.
  
  yok oluşa neden olduğu düşünülen katastrofik olaylardan biri dünya'ya çarpan bir asteroit veya kuyruklu yıldız. walter alvarez ve arkadaşları tarafından keşfedilen bu meteoritin düştüğü yer meksika'nın yucatan yarımadası'nda bulunuyor ve chicxulub kraterini meydana getirmiş. hipoteze göre dinozorların ve o dönemdeki diğer fauna ve floraların %50'sinin yok olma sebebi. k/t sınırının izlerinin görüldüğü bölgelerdeki kayaçlar birkaç cm.'lik kil tabası barındırıyor. dünya'nın farklı bölgelerinde aynı zamanda görülüyor bu tabakalar. ince kil tabakalarında da yerkabuğunda ender bulunan, meteoritlerde ise bolca bulunan iridyum elementi mevcutmuş. bu kil tabakalarının içindeki iridyum miktarı araştırmalar sonucu o dönemde dünya'ya 10 km. çapındaki bir meteoritin çarptığına kanıt olarak gösteriliyor.
  
  chicxulub kraterini ararken oralardan şöyle bir görüntü buldum. the beach filmindeki keşfedilmemiş sahile benziyo. neyse. bu da kraterin görünümü.
  
  luis ve walter alvarez'e karşıt görüş olarak gerta keller chicxulub çarpışmasının k/t sınırının yaşından ortalama 300.000 yıl önce meydana geldiğini öne sürüyor. fakat birçok canlı çeşitliliğini yok edecek büyüklükte bir patlama olsa bile, buna ek olarak hindistan'da bulunan deccan volkanizmasının yarattığı felaket ayrıca bununla ilişkili dünya atmosferinde oluşan iklimsel değişiklikleri ve sera gazlarının oluşturduğu çevresel etkilerin katkısının daha fazla olduğunu söylüyor. daha fazla bilgi için detaylar burada.