sump

• akvaryumlarda suyu temizleme amaçlı kullanılan filtre sistemidir. eskiden dış ve iç motorların yetersiz kaldığı büyük tanklarda kullanılırken günümüzde her türlü akvaryumda hatta nano tanklarda bile kullanılan sistemdir. müdahalesi daha kolaydır ve yaratıcılığa daha açık bir sistemdir. akvaryumun içindeki boru , ısıtıcı , motor v.b malzemeleri görüntü kirliliği açısından saklamakta da kullanılır. başlamadan önce önemli bir hatırlatma olarak eğer harici sump kullanacaksak mutlaka akvaryum delme işlemlerini cam montajlanmadan önce yapmaya özen gösteriniz. biraz daha detaylı bilgi vereyim ;
  
  sumpların çalışma mantığı suyun bir noktadan girip içleri filtre malzemeleriyle doldurulmuş cam odaları dolaşıp filtre edilerek diğer noktadan akvaryuma geri dönmesidir. örnek vermek gerekirse ;
  
  http://www.cichlidworld.eu/…r/obr_big/filter1_e.jpg
  
  http://www.ultimatereef.net/…ump pic 2 (medium).jpg
  
  sumpın bir tarafından açılacak delik veya hazneyle su sumpa giriş yapar , filitre odalarında dolaştıktan sonra son odada kafa motoruyla akvaryumun içine geri pompalanır. yani özetle su bir yerden akvaryuma pompayla dolarken diğer yandan sumpun içine taşarak dolar. böylece su devir daim yaparak temizlenir.
  
  sumplar temel olarak ikiye ayrılır . bunlar dahili ve harici sumplardır. dahili sumplar akvaryum kendi bünyesi içerinde yer alır .
  en çok kullanılanı yan ve arka sumptur. sump akvaryumun sabit bir parçası olarak ayrılmış bir bölüm olarak akvaryum bünyesinde yer alır. maliyeti diğer sumplara göre düşüktür. filtre malzemesinin görülmemesi için genelde ön kısımları mavi veya siyah fiberglass ile kaplanır.
  
  yan sump örnek ;
  http://foto.akvaryum.com/fotolar/161708/gnl.jpg
  
  http://www.akvaryum.org/…277/6_7_2012_19_46_4_3.jpg
  
  arka sump örnek ;
  http://s41.photobucket.com/…is/media/hand1.jpg.html
  
  http://i.imgur.com/t8uky.jpg
  
  harici sumplar mantık olarak dahili sumpla aynı şekilde çalışırlar fakat farklı olarak sump akvaryuma yakın bir konumda çoğunlukla da altında bulunur. su akvaryum tabanı delinerek ya da akvaryum içinde oluşturulan köşebent camdan taşırılarak harice sumpa yollanır burada filitrelenip yine kafa motoruyla akvaryuma geri basılır. harici sumplarda eğer kapalı sistem kullanmıyorsak buharlaşmaya dikkat etmek gerekir.
  
  örnek ;
  http://i.imgur.com/x4gfq.jpg
  
  http://s37.photobucket.com/… tank/dsc05068.jpg.html
  
  http://reefworks.co.uk/…aquarium-stand-and-sump.jpg
  
  iki sistemin de kendine göre avantajları ve dezavantajları vardır. dahili sistemler akvaryum hacminden harcarlar fakat harici sumplardaki gibi su taşırma riski ve boru , akvaryum delme maliyeti yoktur. harici sumplara müdahale daha kolaydır çünkü akvaryum dışındadır. eğer suyun tepe noktasından çekim yapıyorsak suyun taşan kısmının hacmi sumptan fazla olmamalıdır. yani kafa motoru durduğunda akvaryumdan taşan kısım aşağıdaki sumptan taşmamalıdır. buda sumpun hacmi ve giriş için açılan deliğin yüksekliği ile ilgilidir. eğer dipten çekim yapıyorsak elektrik kesildiğinde suyun tamamının boşalmaması için çekvalf ve diğer güvenlik önlemleri alınması gerekir. riskli bir konudur. evinizi su basabilir.
  
  sumpın filtre özelliği , oda sayısı , suyun devirdaim hızı akvaryumun büyüklüğüne , balık sayısına ve çeşidine , akvaryumun ne çeşit bir akvaryum olduğuna göre değişecektir. genel olarak düşünülürse biyolojik filtreleme açısından sumpın yüzeyi ne kadar geniş olursa filtreleme o kadar başarılı olacaktır. suyu çabuk kirleten tür balıklar (sazansıgillier , iri chichlidler v.b.) besleniyorsa kuvvetli bir sump gereklidir. bitkili akvaryum sumplarında fazla devir daim ve çalkalanma önerilmez çünkü su da gereksiz oksijenin çözülmesi ve co2 kaçışına neden olabilir. eğer yavru balık ve karides gibi küçük türler besliyorsak sump girişine canlılar sump içine kaçmasın diye file gerilmesi gerekmektedir.
  
  sumpta kullanılacak malzeme ve sıralaması
  
  sumpta filtre malzemesi sıralaması genel kural olarak ilk başta iri gözenekli filtre malzemelerinden küçük gözenekli filtre malzemelerine doğru bir sıralama kullanmak doğru olacaktır. çünkü su sumpa girerken ilk olarak büyük partiküller filtre malzemesine takılacak sonra sırayla en sonda en ince şekilde filtrelenerek akvaryuma dönecektir. ilk başta elyaf gibi suyu çok yavaş geçiren ve çok ufak gözenekli bir malzeme kullanırsak filtre çabuk tıkanacak debi düşecek hatta filtre edemez konuma gelecektir.
  
  tamamen yaratıcılığa kalmakla beraber çok temel bir sıralama vermek gerekirse ;
  
  su girişi - bioball - seramik yüzük - parçalanmış lav kayası - sünger - elyaf - aktif karbon - pompa - su çıkışı şeklinde bir sıralama doğru olacaktır.
  
  temel filtre malzemeleri ;
  
  - bioball
  suyun sump içine dağılmasına yardımcı olur ve yapısı nedeniyle yüzey alanı genişliği sağladığı için nitrat çözen pek çok faydalı bakteriye ev sahipliği yapar. genellikle plastikten yapılırlar.
  
  - seramik yüzük - sporax
  
  delikli yüzeyleri sayesinde hem mekanik hem biyolojik filtrasyon yaparlar.
  
  - lav kırığı
  
  delikli yüzeyleri sayesinde hem mekanik hem biyolojik filtrasyon yaparlar. seramik yüzük ve sporax kullanılacaksa kullanımına gerek yoktur.
  
  - mercan kırığı
  
  suyun sertlik düzeyini arttırır yani asidik düzeyi yüksek sert su seven balıklar için kullanılabilir. amazon türleri için tavsiye edilmez.bildiğimiz deniz mercanının ufalanmış halidir. suya kalsiyum salar.
  
  - biyolojik sünger
  
  sumpların olmazsa olmazıdır. iri gözenekli olması şarttır çünkü iri gözenek demek ekstradan boşluk demek , ekstra boşluk demek bol bol yararlı bakteri demek. kullanıma bağlı olarak arada değiştirmek gerekir çünkü zamanla yapısı bozulup işlevini kaybeder. akvaryum süngeri diye satın alabilirsiniz.
  
  - elyaf
  
  bu da sumpın olmazsa olmazsıdır. kendi deneyimlerinden yola çıkarsam fiyat performansı en iyi filtre malzemesidir. sera gibi markalı ürünlerden alabileceğiniz gibi yorgancıdan da temiz olmak kaydıyla çok ucuza alabilirsiniz. kimisi sumpun girişinde kimisi çıkışında kullanır.
  
  - zeolit
  
  sudaki amonyak ve hidrojen sülfid miktarını önemli ölçüde düşüren doğal bir taştır. suyu berraklaştırıp kokusunu alır.
  
  - aktif karbon
  
  suyu en ince şekilde süzen malzemedir. suyu kristal berraklığı durumuna getirir. 4-5 ay ömrü vardır. düzenli değiştirmek gerekir. çorap ya da file içerisine konup sumpta kullanılabilir.
  
  bunların dışında kendi yaratıcılığınıza ve araştırmanıza göre pek çok malzeme ve sıralama şekli kullanabilirsiniz. sump malzemelerinin alt kısmına kümeslerin alt kısmı için satılan plastik mazgaldan kesip koyarsak su akışını rahatlatmış ve dipte tortu birikmesini engellemiş oluruz.
  
  bir diğer önemli konu ise sumpta kullanılacak kafa motorlarıdır. mümkün olduğunca az gürültülü ve güç tüketim miktarı düşük pompalar tercih etmemiz gerekir. suyu saatte 4-5 kere çevirecek bir pompa işimiz görecektir. yani 300 lt bir akvaryum için saatte 1200 lt su basan bir pompa tercih edilmelidir.eğer sump akvaryumun altında ise pompa yukarı su basacağından daha güçlü pompalar tercih etmeliyiz. genellikle pompalar üzerinde yazanın ancak %70 oranında su basarlar. ısıtıcıyı sumpa koyacaksak motorun olduğu bölüme koyabiliriz.
  
  deniz akvaryumları sumpları ayrı bir konudur . vakit bulursam buraya editlerim.