korsika

• ada uzerinde ilk yerlesim m.o. 565'de alelia (dogu kiyisinda) adiyla kurulan sehirdir. (bunu kuran bunu da kurdu (bkz: marsilya)) o vakitler adi kyrnos olan ada m.o. 452 civarinda sicilyalilarin eline gecti. hakim kuvvetin kartacalilarla olan iyi iliskilerinden dolayi bu kavmin mensuplarinin adayi yol geçen hanina cevirmesi uzerine, (yaklasik m.o. 270) kartacilardan pek hazzetmeyen ve onlari burunlarinin dibinde gormekten killanan roma adayi ele gecirdi. (m.o. 259). alelia, aleria ismini alarak adi artik corsica olan adanin baskenti oldu.
  m.s. 420'de vandallar aleria'dan tas ustunde tas, omuz ustunde bas birakmayarak gectiler.
  8.yy sonlarinda papalik adayla ilgili cikan muhtelif anlasmazliklari (-ki cikaran da muhtemelen bu kurumdu) hakemlik sifati ustlenerek, o donemki muttefikleri lehine cozdu. ^*
  ada daha sonralari genova ve pisa tarafindan ele gecirildi ve tum avantajlar pisa'nin olmak suretiyle
  paylasildi. nitekim pisa, genovalilari 13.yy'da adadan ittir etti.
  15.yy'da korsika'nin yonetimi papa tarafindan sardenya krali aragon'a verildi. kralin hakimiyeti, genovalilar "yetti gayri! su adayi bir alalim, tam alalim" diyene kadar surdu. genova 1768'de adayi fransa'ya devredene kadar hakimiyetini korudu. yapilan antlasmayla, genova'nin bazi haklari sakli kalsa da, 1789'da fransiz devrimi'nin ardindan korsika tamamen fransa'nin bir parcasi oldu.
  mayis 1793'de pasquale paoli onderliginde korsika fransa'ya karsi ayaklandi. buonaparte ailesinin fransa'ya surulmesinin ardindan, paoli fransa'da vatan haini ve cumhuriyet dusmani ilan edildi. haziran 1794'te
  korsica fransa'yla olan her turlu politik ve sosyal bagini kopardi. paoli korsica'yi ingilizlere federatif haklari baki kalmak sartiyla onerdi. boylece pek de akli selim bir sahis olmayan ingiltere krali ucuncu george, korsika krali sifatini da aldi. ingilizlere karsi en fazla romalilarin kartacalilara karsi oldugu kadar tahammulu olan napolyon, 1796'da savas riskini aldi. ayni riski alamayan ingilizler adadan cekildi. 1860'lara dogru birlesik italya'yi olusturma cabalari dahilinde bazi italyanlar korsika'nin da italya'nin parcasi olmasi gerektigini dusundulerse de, korsika onlar gibi dusunmeyerek "benim sizle isim olmaz birader, vive la france!" dedi.