kemal tahir

• belki de türk romancıları arasında "ağzı en iyi laf yapan" yazardır. kitaplarının her biri hem su gibi okunur hem de insanı derinden etkiler. romanlarında sunduğu tezleri o kadar inanılmaz bir ustalıkla hikayenin akışına gizler ki, sizin düşünüşünüze ne kadar ters olursa olsun bundan asla rahatsızlık duymazsınız; daha da önemlisi, romanda anlatılan olaylardan ve anlatıştan aldığınız zevki de etkilemez (bu konuda örneğin orhan kemal'den bereketli topraklar üzerinde'yi, yaşar kemal'den yer demir gök bakır'ı ve yakup kadri karaosmanoğlu'ndan yaban'ı, hatta ankara'yı inceleyebilirsiniz. kemal tahir'in ideolojisini hissettirmeden sunmaktaki farkı hemen göze çarpacaktır).
  
  ağzının iyi laf yapmasına gelince. diyalogları nefes kesici güzellikte ve derinliktedir, kitaplarındaki anlatıda diyalogların yeri ve önemi büyüktür, diyalogsuz olay anlatılarına pek önem vermeden, olayı karakterler arasında diyaloglarla anlatmayı seçer. böylece kendinizi onların arasında hissedebilir, onların heyecanına ortak olabilirsiniz. en önemli özelliği ise, tasvirleri ile karakterlerinin diyalogları arasındaki büyük farktır: öyle ki, diyaloglar sanki onun kaleminden çıkmamış, karakterler ete kemiğe bürünüp konuşmuş, kemal tahir de sadece kağıda geçirmiş gibi durur. kitaplarda yer verdiği değişik kültürlerden, değişik zamanlardan yüzlerce karakterin bu kadar etkili olup akıllarda yer etmesi bundandır.
  
  örneğin devlet ana adlı romanında anadolu ağzını çağdaşı yazarlardan çok daha etkili bir şekilde yansıtmış, ayrıca şiirsel bir çehre kazandırmıştır. konuşmalardaki çeşitlilik, akıcılık ve yaratıcılık akıllara durgunluk verecek boyuttadır. dönemin dilini ancak bize kalan halk edebiyatı eserlerinden bilebilmekte olmamızla birlikte, kemal tahir onu (belki de kendince) öyle bir şekillendirip önümüze sunmuştur ki çoğu yerde bu laf cambazlığına şaşırıp kalmak, yazarı ağzı açık tebrik etmek olağanlaşmıştır. böylesine bir edebi yön ve türkçe hakimiyeti herkesin harcı değildir ve günümüz yazarlarına ve türkçe'yi unutmaya başlayan bizlere örnek olmalıdır. devlet ana, şaşırtıcı güzellikteki diyaloglarıyla ya üzerinde uzun yıllar çalışılıp yazılmış bir romandır, ya da kemal tahir tatlı söz ve laf cambazlığında efsanevi anadolu ozanlarından bile daha iyi olabilmektedir; her cümlede mükemmeli yakalayabilmek için adeta yıllarca emek dökmüş gibidir.