3 entry daha
  • notlar
    1. antik dönemde mantık ve diyalektik çoğunlukla eş anlamlı kullanılırdı, günümüzde de öyle.
    2. "eristik" aynı şeyi anlatan biraz daha sert bir sözcük sayılır, diogenes laertius'a göre. aristoteles retorik ve diyalektiği birlikte düşünmüş, amaçlarının inandırma olduğunu belirtmişti. diğer yandan, amaçları gerçek olan analitik (mantık) ile felsefeyi de bir tuttu. diyalektik bir konuşma sanatıdır, onun aracılığıyla bir şey çürütülür ya da ileri sürülüp ispatlanır ve bu konuşmacıların soru ve cevaplarıyla yapılır. gerçekten de aristoteles şu ayrımı yapmaktadır:
    1. tartışma götürmez doğrulukta sonuçlara varmanın teorisi ya da yöntemi olarak mantık veya analitik;
    2. doğru kabul edilen, doğru sayılan, kabul gören kanılar, olası şeyler sonuçların, yani kendi başlarına yanlışlıkları da, doğrulukları da kesin sayılmayan sonuçların (çünkü önemli olan bu değildir) yöntemi veya diyalektik. ama bu aslında haklı olalım veya olmayalım haklı çıkma sanatından başka nedir ki? böyle bir sanat, içeriğe önem vermeden sadece görünüşte doğruya ulaşmakla ilgilenir. dolayısıyla, yukarıda belirttiğim gibidir. bu şekilde mantıksal ve diyalektik sonuçları ayırt eden aristoteles, bunlara 3.eristik ve 4.sofistik sonuçları da ekler. eristikte çıkarsamanın biçimi doğrudur ama önermelerin kendileri, yani içerik gerçeğe uymaz sadece doğru görünürler. sofistikte ise çıkarım biçimi yanlıştır ama doğru gibi görünür. aslında bunlardan son üçü, eristik diyalektiğe dahil edilmelidir, çünkü hepsi de nesnel doğrunun değil, sadece görünüşte doğrunun peşindedir; doğruyu önemsemezler, amaçları haklı çıkmak, zafer kazanmaktır. aristoteles'in sofistik çıkarımlar üzerine kitabı diğerlerinden ayrı olarak sonradan hazırlanmıştı. diyalektiğin son kitabıydı.
21 entry daha
hesabın var mı? giriş yap