türkiye'de laikliğin yenilemeyeceği gerçeği

• islam, hıristiyanlıktan farklı olarak, laiklikle uyuşmaz; türkiye'deki laiklik uygulamalarının sert olması, belirli sınırlarda tutulamaması bu sonuca götürmektedir. . bernard lewis'e göre ise, "din ve devlet ayrımı hıristiyanlıkta temel bir esas olmasına karşın islam'da yer almaz." zira incil "sezar'ın hakkı sezar'a, tanrı'nın hakkı tanrı'ya" demektedir. bu arada hungtington ise
  "islam'da tanrı, sezar'dır; çin ve japonya'da, sezar tanrı'dır; ortodoks hıristiyanlıkta ise tanrı sezar'ın küçük ortağıdır. batı medeniyetini şekillendiren kilise ve devlet arasındaki ayrım... başka bir medeniyette yoktur."
  
  amerikan sistemi dini sembolleri genel bir mecburiyet oluşmadan yasaklayamazlar. fransa ve türkiye'de ise devlet bazı sembolleri başörtüsünü) dini veya siyasi olduğu gerekçesi ile yasaklamıştır. abd'de dine tanınan bu hoşgörülü tutum laikliğe rağmen değil, laiklikten dolayı vardır. abd'de laiklik 1791 yılında anayasa'ya eklenen "kongre herhangi bir dini resmi din olarak ilan edemez veya yasaklayamaz" ibaresi ile tesis edilmiştir ki bu, fransa'da 1905 yılında kilise-devlet ayrımını ilan eden kanundan bir asır önce gerçekleşmiştir. 20. yüzyılda amerikan yüksek mahkemesi everson ve lemon gibi kararlarla "din ve devlet arasındaki ayrım duvarını" güçlendirmiştir.
  
  amerikan laikliği fransa ve türkiye'ye göre çok daha net prensiplere sahiptir. abd'de vergi gelirleri, ibadethanelerin veya dini okulların finansmanı için kullanılamaz.
  
  benzer zannedilen başörtüsü yasağı bile türkiye ve fransa'da farklı uygulanmaktadır. fransa'daki yasak tüm dini sembolleri kapsamakta ve kamuya ait ilkokul, ortaokul ve liseler ile sınırlı bulunmaktadır. türkiye'de ise yasak münhasıran başörtüsüne uygulanmakta ve devlete ve özel sektöre ait tüm okul ve üniversiteleri kapsamaktadır. sadece yasağın içeriği değil, toplumsal anlamı ve desteği de iki ülkede farklıdır. fransa'da başörtüsü eski sömürgelerden gelen bir azınlık dininin mensupları tarafından takılırken, türkiye'de islam çoğunluğun dinidir ve bayanların yüzde 61'i bir çeşit örtü ile başlarını örtmektedirler. fransa'daki yasak halkın yüzde 72'sinin desteği ile meclis'ten çıkan kanuna dayandırılmıştır. türkiye'de ise yasak halkın yüzde 78'inin karşı çıkması ve meclis'in aksi istikametteki çabalarına rağmen mahkemeler tarafından empoze edilmektedir.
  
  türkiiyede sınırları belirlenmemiş bir sekulerizmin kaynağı fransa da ise avrupa ve özellikle de fransa laikliğinden başörtüsüyle uzlaşı içindeki amerikan laikliğine geçiş; cumhuriyetin temel değerleri ve ilkeleriyle uzlaşı içindeki ılımlı siyasal islam.ancak bu çorbanın tuzu ve suyu doğru ayaranabilir mi bunu zaman gösterecek.
  
  papa 2. jean-paul dan 2 soz:
  
  -bilim dini hatalardan ve batil inanclardan arindirabilir, ayni sekilde din de bilimi putperestlik ve hatali degismezlerinden arindirabilir.
  -gercek,gercekle celisemez ukuk sisteminde ne federal hükümet ne de eyaletle