cognitive bias

• kullanmasını bilmeyen zevatların elinde tartışmaları piç eden psikolojik önyargılar ve yönelimler.
  
  şunları iyi anlayacaksınız öncelikle.
  
  ilki, herhangi bir bias tespiti, bir itham değildir. ikincisi, söylem ve davranışlar bias kisvesi altında yanlışlanamaz.
  
  sadece psikolojik eğilimlerdir bunlar. fazlası değil.
  
  örneğimiz, hayretler içinde ne bu başlıkta, ne refer edilen başlıklarda hiç adını görmediğim ve kendisine ciddi haksızlık, haydi haydi kahpelik yapıldığını düşündüğüm (bkz: proportionality bias) olsun.
  
  çok kullanılagelinen, ancak pek bilinmeyen bir psikolojik eğilimdir kendisi.
  
  kısaca, büyük olayların, büyük ve karmaşık açıklamaları olması gerektiğine karşı bir önyargıdır bu. birleşik devleteri hedef alan eylül saldırılarının ne kadar travmatik olduğunu, dünya tarihini ve dengesini ne kadar ciddi etkilediğini süzme bir şapşik değilsek biliriz.
  
  şimdi bu büyük olaydan hareketle, insanlar standart terör saldırısı gibi açıklamalardan fazlasına ihtiyaç duyarlar. yani konuyu yahudi lobisinden tutalım da, cia temelli zırtapozluklara kadar sündürme ve uzatma eğilimi.
  
  benim entrynin başında eyyorladığım noktaya gelelim.
  
  insanlarda böyle bir eğilimin olması demek, eylül saldırılarının cia tarafından yüce amaçlar ve yine devletin bekası uğruna, bilimum hayranlık verici hafiyelik meziyetleri ile bezenmiş senaryolar kullanılarak düzenlenmediği anlamına gelmez. tıpkı paranoyak olmanızın, izlenmediğiniz anlamına gelmediği gibi.
  
  fakat doğrudur efendim, cognitive bias serileri, hayırlama ve yanlışlama amacı güdülerek kullanılırlar.
  
  yine de, milyarlarca insan bir tanrının varlığına inanıyor, yanılıyor olamazlar deyip, götümüzden bir tanrı çıkarıp körükörüne ibadet etmek yakışık almayacağı gibi (bkz: bandwagon fallacy) milyonlarca insan cinayetin yanlış olduğunu düşünüyor, ben öyle zehir bi psikoloğum ki bilirim her boku, böyle banttır, vagondur, yanılgılara da düşmem, dolayısı ile önüme geleni kıtır kıtır doğrayabilirim demek te en iyimser senaryoda beyinsizlik hastalığı semptomları olacaktır.
  
  şimdi ismini hatırlayamadığım ünlü birisinin harikulade bir özdeyişi vardı; şöyle bişeydi yaklaşık;
  
  hayatta en hakiki mürşid ilimdir fendir. bunların haricinde fallacydir, biastır, uğraşmak, gaflettir, delalettir, cehalettir, zevzekliktir
  
  altına imzamı atarım.