daniel bernoulli

• 8 şubat 1700 tarihinde hollanda`da dünyaya gelip, 1782 senesinin soğuk bir mart gecesi, isviçre`de vefat eden büyük bilimadamı, matematikçi, fizikçi güzel insan. doğrudur efenim, ismi, en az juventus'lu bir solbek kadar italyandır.
  
  lakin bu zat-ı muhterem, müthiş zamanlamalarla kademeye girip top çıkarmak yerine, hayatını doğa bilimlerine adamıştır.
  
  kısaca,vizkoz olmayan (bkz: inviscid) akış için, akışkanın hızındaki artış, aynı anda basınçtaki düşüşü ya da akışkanın potansiyel enerjisindeki düşüşü getirecektir, diyerek masaya çıkarıp vurmuş, adeta akışkanlar mekaniğinin babası burda(!) demiştir.
  
  (bkz: bernoulli denklemi) başlığında arkadaşlar denklemleri ile anlatmışlar durumu. ben de bu afacan kuvvetlerin airfoil dizaynı sayesinde nasıl da koca koca kütleleri havada tuttuğunu dilim döndüğünce izah etmeye çalışmıştım.
  
  şimdi efenim, yaptığı şey doğayı açıklamak tamamen. ancak önemli bir nüans mevcut burada.
  
  doğada zaten olagelen bir fenomeni matematiksel dille^* anlatmakla kalmıyor daniel, farkettiği bu gerçekliği kullanarak insanlığın gelecekte tonlarca ağırlıktaki makinaları havada tutmasına da yardım ediyor, feneri ile aydınlatıyor.
  
  söyledikleri doğada zaten var ama koşula^*basınç bağlı kantitatif değer^* bulmak ve bu değerlere göre mühendislerin makina dizaynı^* yapması, tamamen bernoulli baba'nın eseridir.
  
  çünkü neydi, bilim, birseyin dogrulugunu kanitlamak icin bogusmazdı. fakat modeller insa ederdi. bu modeller, gercek data ile örtüsüyorsa, bu sadece müthis biseydi.
  
  bu anlamda çok önemli konu.
  
  şimdi en yaygın bilinen uygulama bu bağlamda airfoil uygulamaları. fakat, yine havacılıkta kullanılan önemli bir uygulama alanı daha var.
  
  pitot tüpleri efendim (bkz: static port) ile kombin çalışan bu mekanizma, uçağın hava hızını bulmaya yarar. bu iki cihaz, hava hızı göstergesine (bkz: airspeed indicator) bağlıdır. bu gösterge, uçaktan geçen hava akımının dinamik basıncını tayin eder. dinamik basınç, durgun haldeki basınç ile (bkz: stagnation pressure) - ki bu basınca, pitot basıncı da denir ve akışkan hızının sıfır olduğu ve tüm kinetik enerjinin, izentropik olarak basınç enerjisine dönüştüğü noktadır - statik basınç arasındaki farktır. dinamik basıncı basitçe formülize edersek, ro yoğunluk, v hız olmak üzere ve (.) skaler çarpım ise = 1/2.ro.sqr(v) gibi düşünebiliriz.
  
  işte bu hava hız göstergesi, bernoulli prensibi kullanılarak kalibre edilir efenim. böylece, gösterge, dinamik basınca bağlı hızı şaşmaz bir isabetle gösterir.
  
  yani bernoulli olmasaydı, uçabilseydik dahi hızımızı net tayin edemeyecektik büyük ihtimalle hiçbir zaman.
  
  son olarak, şunu bırakayım da, nefes alma-verme mekanizmamızın dahi bu prensip ile çalıştığı görülsün.