nosisepsiyon

• acının algılanmasıdır.
  
  nosisepsiyon insanın hayatta kalmasında temel rol oynar.
  
  acı nedir?
  
  kelime kökeni çok eskilere dayanıyor,
  
  uygurca metinler, <900: açığ emgek, yani, acı zahmet
  
  ve
  
  kaşgarî, divan-i lugati't-türk, 1073: açıg: al-?ami? wa'l-murr, yani ekşi ve acı tat
  
  olarak görünüyor tarihteki ilk izleri kelimenin.
  
  tdk'ye göre de şöyle anlamları var
  
  *bazı maddelerin dilde bıraktığı yakıcı duyu, tatlı karşıtı.
  *herhangi bir dış etken dolayısıyla duyulan rahatsızlık, ızdırap.
  *ölüm, yangın, deprem vb. olayların yarattığı üzüntü, keder, elem.
  *keskin, şiddetli.
  *kırıcı, üzücü, incitici, dokunaklı, kötü.
  
  napolyon da şöyle bir şey demiş: ''acı çekmek, ölmekten daha çok cesaret ister.''
  
  bence, acı dünyanın tehlikelerini öğrenmemiz için basit ve etkili bir yol. tepki vermemiz gerektiği zamanlarda bize bir sinyal yollar, elimize batan iğneden kaçınırız ya da ne bileyim kırık camlara basmayız.
  
  evrimsel açıdan da tüm gelişmiş türler, özellikle homo sapiens'e yakın olanlar, acıyı duyumsamalarını sağlayan sinir sistemlerine sahiptir.
  
  incinip incinmediklerini onlara soramayız ama, kuşlarla, memeliler, insanlara benzerler, ve bazı durumlarda kıvranır, inilder ya da acıyla uğuldarlar.
  bizler gibi onların da zararlı uyarılar karşısında kan basıncı yükselir, göz bebekleri büyür, ter bezleri çalışır ve kalpleri daha hızlı atar.
  
  nosisepsiyon, bizim gibi canlılar için çok önemli bir hayatta kalma aracıdır.
  
  nadir olarak görülen acıya karşı duyarsızlık ve anhidroz (cipa) hastalığıyla dünyaya gelen insanların çoğu 25 yaşından fazla yaşamaz.
  ilk doğduklarında normal görünen bu çocuklar, diş çıkarmalarıyla birlikte sorun yaşamaya başlar: hiçbir şey hissetmeksizin parmaklarını ısırıp koparabilirler. kemiklerini kırabilir, ellerini yakabilir ya da dizlerini yaralayabilirler ama kan ya da çürük görene dek yaralandıklarını anlayamazlar.
  genelde birden çok yarada oluşan ağır enfeksiyonlardan dolayı da ölürler.
  
  acının duyumu, beynin ön singulat korteks - cingulate korteks- denen bir bölümü sayesinde stres duygusunu tetiklemesiyle gerçekleşir. iğrenç olan şey, bu bölümün fiziksel ve duygusal acıyı ayırt edemeyişidir. ön singulat korteks, kırık bir kola da kırık bir kalbe de aynı şekilde yanıt verir.
  
  insanlarla empati kurmada iyi olan kimseler, daha aktif ön singulat kortekslere sahiptir. onlar gerçekten başka insanların acılarını hissederler.