• tekeden köken aldığını sandığım bir keçi gütme komutu. dağılın, yürüyün gibiden çok aslanlarım, yayılın, yaklaşın, her şey normal, ben de başımızdayım tarzında rahatlatıcı ünlemlerden. tekeciğim der gibi. işteşlik eki bazen yumuşatma ve dost canlılığı titremi verir. bu özelliği yinelemelerle pekiştirilir. örneğin; 'gurpşa! dekiş, dekiş, dekiş!' hatta ulama etkisini artırmak için yutmalı şekilde "dekş'dekş'dekş" denebilir.

    2. bir de mecazi anlamı vardır: karı boyunduruğu/güdümü altındaki kocalara dekiş denir. kendiyle dalga geçebilen kendisi için de söyleyebilir. bu bakımdan kılıbık eşdeğeridir. mecazi kullanımının bir de atasözü haline gelmişi var:
    "evde herif olursa dekiş, ne döğüş olur ne çekiş." burada asıl kasıt güdümlü, bağımlı, kılıbık ama tekeden hareketle boynuzlu/çelek anlamına getirilmesi mümkün görünüyor.

    (bkz: deke)
hesabın var mı? giriş yap