harikzedegan evleri

• birinci milli mimarlık akımının istanbul'a getirdiği yeni yaklaşımın en önemli örneklerinden biri olarak değerlendirilen harikzedegan apartmanı, esasen kamunun yararına sunulmuş bir yapıdır. 1918 yılında çıkan ve şehrin büyük bölümünü yok eden cibali yangınında evsiz kalan aileler için inşa edilen bu apartman, sosyal konut diyebileceğimiz bir anlayışta ele alınmış yapıda olup, istanbul kentinin yaşam alışkanlıklarının dışında tasarlanmış bir ortak kullanım alanı önerisi vardır. hepsi ortak alana açılan ev-odalar burada barınan bireylerin sosyal yaşantısını kökten değiştirmiştir. içe kapalı yaşayış, burada zorunlu bir paylaşımı gerekli kılan mimari şartların yönlendirmesiyle dışa dönük hale gelmiştir. ortak kömürlük, çöp odaları, çamaşırhane gibi birimler o günün koşulları kadar sonraki uzun yıllar için de çok sıradışı ve “lüks” kabul edilen uygulamalardır. öyle ki, zor durumdaki aileler için yapılan bu yapı; varlıklı ailelerden de büyük rağbet görmüş, daire fiyatları yükselmiştir. yapılış amacındaki zaruriyetin üstünde bir maliyetle ele alınan bu yapılar, kentte mimarinin sosyal yaşam ve sosyal tabakalaşma ölçütlerini ne denli değiştirebileceğine önemli bir örnektir. bir süre varlıklı aileler için farklı ve prestijli bir tercih olan apartman, daha sonraları gelir düzeyi yüksek ailelerin daha mutena semtlere gidişi ve yeni yapılaşmanın o merkezlere yönelmesiyle birlikte eski görkemini kaybeder. apartman, istanbul’da pek çok büyük ölçekli yapının bilinen sonunu paylaşarak otele dönüştürülmüştür.
  
  eski hali
  günümüzdeki hali