havya

• kalay-kurşun karışımı makaraları sıcaklıkla eritilerek elektronik malzemelerin bakır yollu plaket yüzeylerine sabitlenmesi ve iletim sağlamasını sağlayan değişik tiplerdeki çogunlukla elektrikli cihaz. tabanca ve kalem tipi meşhurdur. gazlı tipleri seyyar olması nedeniyle sonradan popüler oldu. bu tiplerin pürmüz aparatıda vardır.
  
  meslek lisesi elektronik bölümü yıllarında tanıştığım havyanın, sıcak olup olmadığını dudağıma yaklaştırarak öğrenmenin aptallık olduğunu anlamam uzun sürmedi. bu ağlatıcı öpücükten sonra acısının geçmesi bir ayı bulmuştu.
  
  derken elimizi kolumuzu kazağımızı yakmalar sonunda tamam artık olmaz derken evi yakıyorduk. neyse artık öyle tedbirliyim ki iş bitince derhal betona koyarım soğusun diye. kendisi sıcak kanlı cihazlar gurubuna girer.
  
  havya ile ilgili diğer bir bilinmesi gereken konu ise kalay kurşun oranı ve güç konusudur. kalay oranı yükseldikçe lehim erime sıcaklığı yükselir ve havya ısısı yetişmez olur. durum bilinmezse suç havyaya atılır. 60 kalay / 40 kurşun oranı elektronik montaj için en idealidir. kurşun oranının artması pratikte kolaylık sağlasa da lehim yapma sırasında oluşan duman ve kurşunun sağlığa zararlı olması nedeniyle istenmez (dumanın nedeni kurşun değildir lehime katılan pastadır ancak kurşun oranı yüksek bir lehimin solunmasının daha zararlı olma ihtimali vardır). ama bizim gibi işinin tamamı büyük ölçüde bu olanlar için kalay oranı yüksek lehim, çalışma kalitesini ve kolaylığını düşürür.
  
  güç en önemli konulardandır. hassas komponent lehimlerinde düşük güç gerekir. aksi taktirde komponent zarar görebilir. özellikle yüzey montaj elemanların(smd malzemeler) lehimlenmesinde yüksek güçlü havyalar zarar verebilir. ayarlı havyalar özelikle bu nedenle vardır.
  
  bir diğer çabuk tanışılacak konuda havyanın ucunun kısa sürede çürümesidir. havyanın ucunda lehim bırakılması eskiden beri tavsiye edilen ancak çok etkili olmayan çözümlerdendir. kaliteli uçlar en iyi çözümdür. bu uçlar kaplama olup, iç kısmı ısıyı çok iyi iletirken dış kaplamaları çok dayanıklıdır. uzun süre çürümezler. yine son teknoloji ile birlikte ultrasonik havyalar çıktı. lehim yapılacak metale veya lehime dokununcaya kadar havya buz gibidir. ucu değdirdiğiniz anda saniyeler içinde ısınır. bu şekilde ucu neredeyse hiç çürümez. mazemeyi de optimum sıcaklıkta ısıtarak zarar vermeden lehim yapmayı sağlar. tabiki söylemeye gerek yok en tuzlu olan tip havyalardır.
  
  ve hit bilgi. havya ile lehim yapılıken kısa sürede ve lehim sürekli verilerek çalışılır. aksi taktirde bir miktar lehim verip uzun bir sürede bununla çalışmak isterseniz lehimin içindeki pasta kısa sürede etkisini kaybeder ve sümük gibi bir oraya bir buraya sürersiniz. bunu önlemek için lehimi sağa sola sümük gibi çekeceğinize yeniden lehim verip yenileyin ve bir taraftanda havya ucu ile fazla lehimi çekip silkeleyin. acemilerin temel sorunu budur. malzeme bacağı ve dalya aynı anda ısıtılmalıdır.
  
  "bak o havyayı alıp göz(+t)üne sokarım senin" sözü erkekler arasında meslek liselerinin popüler tehditlerindendir. lakin yapmış olan varmıdır bilmem. yani o sıcak şey çok acıtır orayı. sakın denemeyin.