übermensch

• nietzsche her ne kadar iyinin ve kötünün ötesinde kitabında spinoza'ya sataşmış olsa da, kurduğu bu übermensch kavramının spinoza'nın özgür insan tanımıyla ne kadar çok benzeştiğini sanırım gözden kaçırmış. spinoza'nın özgür insanı şöyledir:
  "özgür insan,kendisine dayatılan zorunlulukların farkında olan insandır. böyle bir insan,nefretin,kıskançlığın,küçümsemenin,iyinin ve kötünün ve diğer negatif duyguların önüne geçmiştir;umuttan ve batıl inançlardan etkilenmez;erdemin güç,gücün özgürlük,özgürlüğün ise mutluluk olduğu bilgisinden emindir. özgür bir insan, ölümden başka hiçbir şeyi düşünmez ve onun bilgeliği,ölüm üzerine değil,yaşam üzerine yapılmş bir meditasyondur!"