bekir sıtkı çobanzade

• kırım tatar milli şair, türkolog, dil bilimci. çobanzade 1893 senesinde kırım’ın karasubazar şehrinde doğdu. ilk ve orta tahsilini karasubazar’daki rüşdiye mektebinde aldı. 1909 senesinde istanbul’a gelip galatasaray lisesine girdi. istanbul’da kırım tatar talebe cemiyeti adlı siyasi cemiyete üye oldu.
  
  1914 yılında ı. dünya savaşının başlaması sebebiyle, kırım’a geri döndü. 1915 senesinde odessa’da rusça tahsiline başladı, 1916 senesinde ise budapeşte üniversitesi doğu dilleri bölümüne girdi. üniversite öğrenimi esnasında xıı. yüzyıldan kalma kodeks kumanikus adlı eser üzerinde çalışarak, 1919 senesinde doktor ünvanı alarak üniversiteden mezun oldu. budapeşte ve lozan üniversitelerinde çalıştı.
  
  1920 senesi eylül ayında kırım’a geri döndü. totayköy'deki pedagoji teknik okulunda hocalık yaptı. 1922 senesinde ise kırım üniversitesi'nin doğu dilleri bölümünde çalışmaya başladı. 1924 senesinden, sovyet rejimi tarafından takip altına alınmasına kadar bakü’de, üniversite hocalığı yaptı. devrinin saygın türkologları arasında yer alarak, birçok ilmi makale ve kitaba imza attı.
  
  “anañ qayda?” (annen nerde?) adlı ilk şiiri 1913 senesi istanbul’da çıkarılan “yaş tatar yazıları” (genç tatar yazıları) mecmuasında yayınlandı. birçok şiiri 1928 senesinde akmescit’te basılan “boran” adlı kitabında, 1935 senesinde romanya'da çıkan “kırım şiirleri” antolojisinde, 1955 senesinde istanbul’da abdullah battal taymaz tarafından hazırlanan “kırımlı bekir çobanzadenin şiirleri” kitabında, 1971 senesinde taşkent’te basılan “şiirler” kitabında yayınlandı. budapeşte’de öğrenimi esnasında kaleme aldığı “kaval sesleri” adlı elyazması son yıllarda türkiye’de neşredildi.
  
  28 ocak 1937’de kislovodsk şehrinde hapse atıldı, 12 ekim 1937'de mahkemesi oldu, ertesi gün kurşuna dizilerek idam edildi.
  
  (bkz: türkoloji)
  (bkz: kırım tatarları)