ispat yükümlülüğü

• tanrı'nın varlığı/yokluğu gibi bilim dışı meselelerde ispat yükümlülüğü geçerli olmadığına göre "tanrının varlığı/yokluğu kesindir" gibi bir cümle kurulamaz. dolayısıyla tanrılı bir evren modelinin mutlak doğru olarak sunulmasında makul bir problem vardır.
  
  1-) kişi tanrının varlığının bilimsel olduğunu, tanrının kesin olarak var olduğunu iddia ediyorsa bu iddiasını ispat yükümlülüğü altındadır.
  
  2-) kişi tanrının varlığının bilimsel olmadığını, bu konunun felsefenin/dinin alanına girdiğini, tanrının varlığının bilimsel metodlarla değil de bir takım felsefi çıkarımlarla ispatlanabileceğini iddia ediyorsa bildiğimiz anlamda ispat yükümlülüğü altında olmadığı söylenebilir. ancak bu durumda dahi kendisinden makul ve akla yatkın açıklamalar, tanrının var olduğu sonucuna ulaşmasına sebep olan makul gerekçeleri belirtmesi beklenir. kaldı ki bu durumda da objektif bir sonuca ulaşılması mümkün olmayacaktır. kimine göre bu akıl yürütme saçmadır, kimine göre mantıklıdır. dolayısıyla tanrının varlığı/yokluğu meselesi kişiden kişiye değişen, mutlak doğru olmayan felsefi/dini bir mesele olarak varlığını sürdürmektedir.