tsk'den atatürk'süz çanakkale afişi

• çanakkale'de birleşik ordu iki büyük çıkarma yapar. biri 25 nisan'da, seddülbahir ve arıburnu'na; öbürü 3-6 ağustos'ta arıburnu ve suvla körfezinedir.
  
  25 nisan'daki ilk çıkarmada, seddülbahir ve arıburnu çıkarmalarının türk savunmasını parçalayıp gelibolu yarımadasının egemen noktalarını ele geçirmesi amaçlanır.
  
  alman stratejisi uyarınca kıyıda gerçek bir savunma çizgisi yoktur, öncü birlikler vardır. kumkale ve saros'ta aldatma çıkarmaları düzenlenir, liman von sanders'ın ordu karargahı felç edilir.
  
  çatışma başladığında karargahtan haber alınamaz, komutan hiçbir emir bırakmamıştır, birlikler kendi aralarında haberleşir. yalnız ordu yedeği olan 19. tümen'in komutanı mustafa kemal, arıburnu'ndan çıkarma haberi ve bir tabur destek isteği geldiği an izinsiz ve yetkisiz olarak önce bir alayını, sonra tümeninin tümünü conkbayırı'na sürer. arıburnu savunmasının düşmesini önler. çünkü conkbayırı-kocaçimen kesimi düşerse, çanakkale'nin düşeceğini saptamıştır.
  
  bu, mustafa kemal'in ilk parlayışıdır. birkaç gün içinde albaylığa yükseltilir.
  
  seddülbahir'deki kahraman savunmayla birlikte düşman arıburnu ve seddülbahir'de kapatılır. sonraki dört ay, bu alanlardan çıkmak isteyen birleşik ordu ile türk savunması arasındaki boğuşmayla geçer.
  
  ingilizler bunun üstesinden gelebilmek için yeni bir çıkarma tasarlar. 3 ağustos'ta başlayan çıkarma, arıburnu ve suvla'da gerçekleşir, anafartalar ve conkbayırı-kocaçimen kesimini kuşatmak üzerine kuruludur. mustafa kemal aylardır üstlerini bu olasılıkla ilgili uyarmaktadır.
  
  bu bölgeler türk savunmasının dağınık ve hazırlıksız olduğu bölgelerdir. çatışmanın başladığı 6 ağustos'tan sonra iki gün içinde conkbayırı savunması çökme aşamasına gelir.
  
  liman von sanders'ın ordu karargahı, esat paşa'nın önerisiyle mustafa kemal'i arar, görüşünü sorar. kendi önerisi üzerine anafartalar-conkbayırı güçleri tek komutada birleştirilir ve mustafa kemal'in emrine verilir. albay rütbesinde, ordu komutanlığı yetkisi almıştır.
  
  bir gün sonra 9 ağustos'ta anafartalar kesiminde birinci zafer elde edilir. bunu 10 ağustos'ta conkbayırı'ndaki ve 22 ağustos'ta anafartalar kesimindeki ikinci zafer izler.
  
  ingiliz ordusunun saldırısı kırılır, kuşatma kıyıya süpürülür. ingilizler bundan sonra aylarca büyük çaplı saldırıya geçmeyecek ve 1916 başında sessizce kaçacaktır.
  
  bunları niye yazdım?
  
  102 yıl sonra gelip 'rütbesine göre afişte olmaması şaşırtmıyor' diye geveleyen bazı alıklar var. ondan.
  
  düzeltme: yazım