yurt dışından türkiye'ye gelince fark edilenler

• türkiye'den uzak kalınca türkiye'nin ve türk filmlerinin nasıl görünmeye başladığına dair bir değerlendirme.
  
  --- yazı ---
  
  türk kültürü, türk sinemasi
  (23 mart 2017, serdar kaya)
  
  gecenlerde netflix'te turk filmlerine rastlayinca sasirdim. "bir tane izleyeyim" dedim. sonra devami geldi... neticede, kisa bir zaman zarfinda imdb skoru ~7 ve uzerinde olan 11 turk filmi izledim. liste (tarih sirasina gore) asagida. her filmin yaninda verdigim puan da var.
  
  - labirent (2011) 7/10
  - cinar agaci (2011) 7/10
  - zenne (2012) 8/10
  - dügün dernek (2013) 8/10
  - sadece sen (2014) 6/10
  - cekmeceler (2015) 6/10
  - mucize (2015) 7/10
  - bana masal anlatma (2015) 7/10
  - limonata (2015) 7/10
  - dügün dernek 2 (2015) 7/10
  - kara bela (2015) 7/10
  
  bugune dek 3000'in uzerinde film ve belgesel izledim: http://www.imdb.com/user/ur46944551/ bunlarin sadece 233'u turk yapimi. mumkun oldugunca dunyanin farkli yerlerinden filmler izlemeye de calistim: http://www.serdarkaya.com/imdb.php
  
  hem farkli kulturlerin ortaya cikardiklari sinemalara bir parca asina olmak, hem de (epey) uzun bir sure turkiye'den ayri kalmak, turk filmleri ve turk kulturune disaridan bakmayi kolaylastiriyor. gozume carpan bazi noktalar soyle:
  
  1. asabilik
  türkiye'de olduğu gibi türk filmlerinde de genel bir asabiyet hali var. insanlar ya gergin, ya da en ufak bir şeyde saman alevi gibi parlama potansiyeline sahip.
  
  2. kabalik
  kabalik, bir diger belirgin ozellik - ve muhtemelen asabiyet ile baglantili. kabalık turkiye'de zaman zaman köylü-şehirli ya da eğitimli-eğitimsiz gibi ayrımlara oturtulsa da, bu pek doğru sayilmaz. şehirli ve eğitimli insanların kabalıklarını dışavuruş şekilleri biraz farklı sadece. kabalık konusunda filmler hayatı yansıttığı için, eski yeşilçam filmleri ile güncel türk filmleri arasında çok fazla fark yok. hulusi kentmen'li, tarık akan'lı eski filmlerdeki onceden fark dahi etmedigim pek çok kucuk detay, bugün rahatsız ediyor. (bu noktada, yeni turk filmlerinde kufurun yayginlasmasi bir itiraz konusu olabilir. sadece kufurle guldurmek, filmin kalitesini dusuruyor, orasi dogru. ama kufur kullanimi zorunlu olarak kotu bir sey degil. kufur hayatin icinde zaten var - ve hayatin icinde de zaman zaman gulduruyor.)
  
  3. aci yaristirmak
  insanlari ikna etmek yerine, cekilen acilari dile getirerek uste cikma egilimi turkiye'de ve turk filmlerinde cok yaygin. insanlar hangi cozumun daha adil ve islevsel olacagini tartismak yerine birbirlerine yakinmaya ve kendilerini acindirmaya basliyorlar. turkiye'de zengin-fakir, genc-yasli hemen herkes bir anda acilarin cocugu olabiliyor... daha da kotusu, kendi acilarinin anlasilmasini ve takdir edilmesini bekleyen insanlarin cogu, baskalarinin acilarina ilgisiz.
  
  4. drama yok, trajedi var
  acilarin filmlere yansiyis sekli de gercekten uzak. turk sinemasinda iyi ve gercekci drama nadir. ınsanlari hislendirmeyi hedefleyen (tear jerker) yapimlar agirlikta. filmler, seyirciye carpici hikayeler anlatmak yerine, ucuz ve abartili sekillerde duygu somuruyor.
  
  5. kadin oyuncular
  turk sinemasinda ileri seviyede bir "iyi kadin oyuncu" acigi var. ozellikle genc oyuncular cok yavan. iyi oyuncu olmak bir yana, rol dahi yapamayan bir suru genc kadin oyuncu var. cogunun artikulasyonu da bir tuhaf. (tabii ben kendilerini "anlayamoğor" da olabilirim!)
  
  6. hindistan
  turk sinemasi dunyada en cok hindistan'a benziyor. hatta, eski turk filmleri de, en cok eski hint filmlerine benziyor. iki ulke arasındaki kulturel benzerlikler de az degil. (hindi ve urdu dilleri ile turkce arasinda cok sayida ortak kelime de var. denk geldikce not aliyorum, belki bir ara sozlukte eksi sozluk'te paylasirim.)
  
  7. orta dogu?
  turkiye'ye ve turk sinemasina dair olumsuz ozellikleri sadece orta dogu kulturu ile aciklamak yanlis olabilir. misal, iran cografi olarak turkiye ile hindistan'in arasinda. ama iran sinemasi, hem niteligi itibariyle cok farkli, hem de komsularindan cok daha ileri bir noktada. zaten iran, israil, lubnan ve turkiye disindaki orta dogu ulkelerinde dikkate deger bir sinema endustrisi yok: http://www.serdarkaya.com/imdb.php#mena
  
  simdilik bu kadar...
  
  url: https://www.facebook.com/…er/posts/1589128074449650
  
  --- yazı sonu ---