neo platonculuk

• "şunu gördüm. araplar mezhep kurucusudurlar. biz türkler tarikat kurucusuyuz. arap mezhepleri sufiliğe, türk tarikatları tasavvufa dayanır. tasavvufa göre dünyada her şeyden önce güzellik vardı. (...) türk tasavvufu, şamanlıkla islamlığın karışımıdır. buna biraz da yeni platonculuk katılmış roma anadolu'sundan kalıntı... daha doğrusu stoisizm. anadolu'ya şeyh ahmet yesevi adına halifrleri yaymıştır tasavvufu... bunların hepsi dünyadan el çeken basit köylülerdir, bence... pir dede, keyifli baba, horoz dede, aptal musa, avşar dede, akyazılı baba, kudümlü baba sultan, sarı saltık..." kemal tahir - esir şehrin insanları
  
  (bkz: porphyrios)